Je peuter stottert, wat nu?

Als ouder maak je je vaak snel druk over je kind. Dat is natuurlijk logisch, want je wilt dat het altijd goed gaat met je kind. Iedereen gunt zijn kind een fantastisch en gelukkig leven. Dit geeft jou als ouder dan ook een goed gevoel. Maar je ontkomt nooit aan problemen. Zo kan je kind verschillende ziektes oplopen. Van onschuldige kinderziektes tot meer ernstige ziektes. Sommige ouders moeten dit allemaal doorstaan. Maar ook andere zaken zijn belangrijk. Zo kan het bijvoorbeeld zijn dat je kind slecht presteert in het onderwijs. Of juist dat je peuter stottert. Veel ouders worden bang als ze erachter komen dat hun peuter stottert. Soms is die angst terecht, en soms niet. Merk je dat je kind regelmatig stottert? Dan moet je je altijd afvragen of je geen actie moet ondernemen. In dit artikel zal meer informatie over stotteren bij peuters worden gegeven. Wat is het? Moet je hulp inschakelen of juist niet? Je komt er snel achter.

Stotteren: wat is het nu precies?

Iedereen heeft er wel eens van gehoord natuurlijk. Maar veel mensen weten niet precies wat stotteren is. In principe komt stotteren erop neer dat je niet vloeiend praat. Dat is natuurlijk een breed spectrum en er zijn ook meerdere gradaties van stotteren. Je kunt extreem stotteren. Sommige mensen kunnen bijvoorbeeld bepaalde woorden helemaal niet uitspreken. Maar je hebt ook mensen die een klein beetje stotteren. Ze hebben bijvoorbeeld moeite met het uitspreken van bepaalde letters of klanken. Het kan dus meerdere kanten opgaan. De een die hapert ook, terwijl de ander juist woorden inslikt. Stotteren is dus eigenlijk een overkoepelende naam voor niet-vloeiend praten. Veel ouders hebben de angst dat als ze hun kind horen stotteren dat dit ook op de lange termijn zal zijn. Ze zijn bang dat de kinderen gepest worden of bijvoorbeeld een achterstand op school krijgen. Dat zijn namelijk twee situaties die regelmatig voorkomen bij kinderen die stotteren. Als je kind echter stottert en hij of zij is tussen de 2 en 5 jaar, dan betekent dat nog niet direct dat er actie moet worden ondernomen. Dat is namelijk van meerdere zaken afhankelijk. Daarover later in dit artikel meer.

Indicaties van stotteren

Eerst moet je er natuurlijk achter komen of je kind daadwerkelijk stottert, of bijvoorbeeld gewoon onduidelijk praat. Er zijn een aantal zaken waar je op kunt letten. Hieronder zullen een paar voorbeelden van indicaties worden genoemd.

Letters uitrekken

Een van de indicaties van stotteren is dat kinderen de letters gaan uitrekken bij het uitspreken van een woord. Dit kunnen bijvoorbeeld klinkers zijn. Zo kan het bijvoorbeeld zijn dat je kind zegt: 'boooooooooom'. Maar wat ook regelmatig voorkomt, is dat de eerste letter juist langer wordt uitgesproken. Dit kan bijvoorbeeld bij de letter s voorkomen. Het lijkt dan of je kind aan het slissen is. Denk bijvoorbeeld aan een woord als: “sssssssssssssssssssschaaap”. Spreekt je kind deze woorden langdurig uit? Of slechts af en toe? Dit is belangrijk bij het bepalen of er daadwerkelijk actie moet worden ondernomen.

Lettergrepen herhalen

Een ander vorm van stotteren is het herhalen van de lettergrepen. Hierdoor kan het soms lijken alsof er wordt gesproken als een plaat die blijft haken. Dit kan bijvoorbeeld voorkomen bij het uitspreken van een woord als mama. In plaats van gewoon mama, zegt je kind dan. M-m-m-m-m-m-m-amma. Vaak is er slechts 1 letter die dan regelmatig wordt herhaald. Merk je dat dit stelselmatig voorkomt bij je kind? En ook nog eens bij veel verschillende woorden? Of komt het slechts heel af en toe voor en is het na een periode alweer voorbij? Daar moet je altijd aan denken voordat je besluit om actie te nemen.

Spraakblokkering

Ook kan het zijn dat er bepaalde klanken geblokkeerd worden tijdens het uitspreken van een zin of een woord. Dit is dus eigenlijk precies het tegenovergestelde van het herhalen van lettergrepen. In plaats van dat je kind een lettergreep of specifieke letter gaat herhalen, blijft je kind juist haken bij deze letter. Dit kan er dan in resulteren dat je kind het woord helemaal niet meer kan uitspreken.

Pauzes

Het letten op pauzes tussen de zinnen is een lastige indicatie om na te gaan of het stotteren is. Vaak is het dan ook een opeenstapeling en niet één specifieke indicatie die de doorslag geeft. Maar het kan zijn dat je kind bijvoorbeeld hele lange pauzes neemt tussen woorden door. Dit hoeft dus niet per se een indicatie te zijn dat je kind last heeft van stotteren, maar dit kan het wel zijn. Zeker als je kind ook nog last heeft van bovenstaande beschreven problemen, dan is het 1+1= 2.

De oorzaak van het stotteren

Als ouder vind jij het natuurlijk belangrijk om te weten wat de oorzaak van stotteren is. Enerzijds is dit gewoon interessante informatie, maar anderzijds ook zeer praktisch omdat je dan misschien deze oorzaken kan voorkomen waardoor je kind niet gaat stotteren. Het antwoord hierop is echter onbevredigend. Men is er nog niet precies achter wat nu de oorzaak van stotteren is, maar er zijn wel meerdere verbanden en hypotheses.

Erfelijk

Er is enigszins aangetoond dat erfelijkheid een rol kan spelen bij het stotteren. Misschien heb je dat zelf ook wel ondervonden. Veel mensen die stotteren hebben bijvoorbeeld iemand in hun familie die ook stottert. Dit kan een oom of tante zijn. Maar ook familie dichterbij, zoals broertjes of zusjes. Maar ook je vader of moeder. Hoe deze erfelijkheid in elkaar steekt en wat daar nu precies achterligt is nog niet geheel duidelijk. Daar wordt tegenwoordig nog veel onderzoek naar gedaan.

Psychisch

Stotteren kan echter ook psychisch zijn. Deze aanname kan bevestigd worden door het feit dat sommige mensen in bepaalde situaties stotteren, maar dan in andere situaties juist weer niet. Nervositeit kan hier bijvoorbeeld mee te maken hebben. Sommige mensen stotteren bijvoorbeeld wanneer ze een lezing moeten houden, of bijvoorbeeld een ander soort optreden. Maar juist weer niet als ze gewoon relaxt thuis op de bank zitten en zeer ontspannen zijn. Ook dat kan dus een oorzaak van stotteren zijn. Dit kan dus al bij kinderen op een zeer jonge leeftijd voorkomen. Deze kunnen dan bijvoorbeeld al een bepaalde druk voelen. Misschien heeft je peuter wel eens een zeer slechte ervaring gehad met publiekelijk spreken. Een dergelijke traumatische ervaring kan er dan voor zorgen dat je kind gaat stotteren. De psychische kant van stotteren moet dus niet onderschat worden.

Zelf oplossen of hulp zoeken?

Veel ouders vragen zich af of ze zelf iets kunnen doen, of dat ze hulp moeten zoeken om het probleem van stotteren bij hun kind te verhelpen. In principe kun je eerst altijd proberen om het zelf te verhelpen. Mocht dit dan niet lukken, dan kun je daarna natuurlijk altijd nog hulp zoeken. Het is dan wel belangrijk om daar niet te lang mee te wachten. Hieronder enkele tips over wat je zelf kunt doen om het stotteren bij je peuter tegen te gaan.

Leg geen druk op je kind

Het is van groot belang om geen druk op je kind te leggen. Je moet dus als ouder nooit boos worden als je kind stottert. Sommige ouders doen dit wel, omdat ze bijvoorbeeld snel geïrriteerd raken. Dit is echter totaal niet verstandig, want daar schiet je helemaal niets mee op. Je kind stottert namelijk niet voor de lol. Als je dan boos wordt, is de kans groot dat je kind juist nog meer begint te stotteren. Dus leg nooit druk op je kind en wees relax. Laat hem of haar altijd zijn zinnen zeggen, ook al duurt het soms heel lang voordat ze uitgesproken zijn. Ga dus ook geen zinnen voor je kind afmaken.

Eigen spraak aanpassen

Ben je zelf iemand die regelmatig zeer snel praat? Probeer dit dan aan te passen. Kinderen leren namelijk voor een groot deel de taal dankzij hun ouders. Als je dus zelf onduidelijk praat, dan is het verstandig om tegen je kind juist heel rustig te gaan praten. De kans is dan veel groter dat je kind dit snel begrijpt.

Hulp zoeken?

Werken bovenstaande tips niet en merk je dat je kind na een aantal maanden nog steeds aan het stotteren is? Dan kun je ervoor kiezen om professionele hulp in te schakelen. Voordat je besluit om gelijk naar een logopedist te gaan, kun je een screeninglijst invullen. Deze is te vinden op de website stotteren.nl. Aan de hand van deze uitgebreide vragenlijst kun je dan vaststellen of professionele hulp echt nodig is, of dat het eigenlijk helemaal niet noodzakelijk is.