Bij traanogen is er onvoldoende traanvochtafvoer vanuit het oog of de ogen. In plaats van dat de tranen door het nasolacrimale systeem stromen, stromen ze over het gezicht. Epiphora of onvoldoende traanvochtafvoer kan zich op elke leeftijd ontwikkelen, maar komt vaker voor bij baby's jonger dan 12 maanden of personen ouder dan 60 jaar en kan een of beide ogen beïnvloeden. Traanogen kunnen doeltreffend worden behandeld. Dit artikel helpt je op weg om traanogen bij jouw baby op te herkennen.

Wat zijn traanogen

Epiphora is de medische benaming voor de waterige oogaandoening van baby's. Het betekent dat de ogen van de baby voortdurend of overdreven vochtig zijn. Heeft jouw baby hier last van, dan zal hij of zij ook meer tranen over zijn gezicht krijgen. Jouw baby heeft dan geen verdriet en huilt niet, maar heeft last van traanogen.

Oorzaken van traanogen

Blokkering van de traankanalen

Elke blokkering in de traankanalen van je baby kan waterige ogen veroorzaken. De reden waarom baby's last hebben van waterige of plakkerige oogjes, is omdat hun traanbuisjes (de buizen die tranen uit de ogen dragen) langzaam ontwikkelen en openen. Ongeveer 1 op de 5 baby's wordt geboren met traankanalen die niet volledig zijn ontwikkeld en daardoor een of beide ogen beïnvloeden. Epiphora is meestal niet ernstig. Je zult hooguit wat vocht moeten wegvegen. Toch dien je erop te letten dat de oogbal van je baby gezond en wit blijft en dat je baby niet teveel gehinderd wordt door de conditie. Het probleem lost zich ook meestal vanzelf op. Maar waterige ogen kunnen terugkeren bij ooginfecties of als jouw baby verkouden wordt, omdat het nieuw geopende traankanaal dan gemakkelijk geblokkeerd kan raken.

Kunnen geblokkeerde kanalen ooginfecties veroorzaken

Geblokkeerde traankanalen kunnen zeker ooginfecties veroorzaken bij een baby. Deze blokkade kan leiden tot dacryocystitis en conjunctivitis-achtige symptomen, zoals witte of gele afscheiding, of volledig ontstoken bindvlies van het oog (conjunctivitis). Ontstoken ogen worden veroorzaakt door bacteriële en virale infecties die het binnenste van de ogen binnendringen. Een verstopping van de traankanalen kan dit proces versnellen. Daarnaast kan een ooginfectie bij baby's zich snel van het ene oog naar het andere verspreiden. Naast vochtige ogen kan de infectie er ook voor zorgen dat de tranen van jouw baby uitdrogen en er korzelig uitzien.

Hoe deze baby ooginfecties herkennen?

Als de traankanalen van je baby geblokkeerd zijn en een verstopping veroorzaken, zul je de ontlading waarschijnlijk ongeveer twee weken na de geboorte waarnemen. Dit is de periode waarbij de eerste echte tranen zich vormen. Zodra de tranen van je baby beginnen te stromen, moeten ze in zijn of haar neus druppelen via kleine buisjes in de binnenhoeken van zijn ogen. Als het membraan dat deze kanalen bedekt niet kort na de geboorte vanzelf openbreekt, of als het zich maar gedeeltelijk opent, komt er vocht in het oog. Daardoor kan het gemakkelijk geïnfecteerd raken. Je merkt vooral eerst dat de ogen van je baby waterig zijn. Als de traanbuis verstopt zit en niet geïnfecteerd is, kun je een beetje witte of gele afscheiding in de ogen van je baby waarnemen. De afscheiding kan zich ook tijdens de slaap voordoen en het ooglid zelfs volledig dichtsluiten. Zodra de ogen van je baby geïnfecteerd zijn, merk je een overvloedige gele of groene afscheiding die de hele dag doorgaat.

Overproductie van tranen

Geïrriteerde ogen kunnen meer tranen produceren dan normaal, omdat het lichaam de irriterende stof probeert weg te spoelen. Een overproductie van tranen kan veroorzaakt worden door:

  • Sommige chemicaliën, zoals dampen en zelfs uien
  • Infectieuze conjunctivitis
  • Allergische conjunctivitis
  • Een verwonding aan het oog, zoals een kras of een beetje grit (klein steentje of stuk vuil)
  • Trichiasis, een aandoening waarbij de wimpers naar binnen groeien
  • Ectropion, een aandoening waarbij het onderste ooglid naar buiten draait

Sommige mensen (en dus ook baby's) hebben tranen met een hoog vetgehalte. Dit kan interfereren met de gelijkmatige verspreiding van vloeistof over het oog, droge plekken achterlatend die pijnlijk worden, geïrriteerd raken en het oog meer tranen laten produceren.

Andere oorzaken

Je zult ongetwijfeld al gemerkt hebben dat, naast een geblokkeerd traankanaal, traanogen bij baby's vele oorzaken kunnen hebben. Hieronder volgen er nog een paar.

  • Keratitis, een infectie van het hoornvlies
  • Een hoornvlieszweer, een open wond die zich vormt op het oog
  • Chalazion, knobbeltjes die kunnen groeien op de rand van het ooglid
  • De verlamming van Bell
  • Droge ogen
  • Allergieën, inclusief hooikoorts
  • Een probleem met klieren in de oogleden die de klieren van Meibom worden genoemd
  • Gebruik van bepaalde medicijnen

Diagnose en behandeling van traanogen

Epiphora is vrij eenvoudig te diagnosticeren. De kinderarts zal proberen uit te zoeken of het is veroorzaakt door een laesie, infectie, entropion (naar binnen gericht ooglid) of ectropion (naar buiten gericht ooglid). De behandeling hangt af van wat de traanogen veroorzaakt en hoe ernstig het probleem is. Laat om te beginnen dus eerst de kinderarts naar de ogen van je baby kijken. Als het erop lijkt dat er een infectie is, zal waarschijnlijk een druppel of een zalf worden voorgeschreven. De arts kan je ook aanbevelen om te proberen de traankanalen van je baby te deblokkeren. Mogelijke manieren zijn:

  • Het voorichtig masseren van de huid nabij de hoek van het oog en naast de neus.
  • De ganse dag een zachte, opwaartse druk uitoefenen op het gebied van de ooghoek, kan het membraan doen openklappen, waardoor het traankanaal vrij blijft. Lauwe kompressen kunnen ook helpen.
  • Totdat het kanaal zich volledig heeft geopend, moet je de ontlading regelmatig uit de ogen van je baby reinigen. Dompel een katoenen bal in gewoon warm water of een zoutoplossing (verkrijgbaar bij drogisterijen) en veeg het oog voorzichtig schoon van de binnenhoek naar buiten. Gebruik voor elke veeg een frisse katoenen bal.
  • Een paar keer per dag enkele druppels moedermelk (als je borstvoeding geeft) kan helpen de ontlasting te verwijderen en infecties te voorkomen.

Traanogen bij baby's van zes maanden en ouder

Als een kanaal verstopt blijft nadat je baby zes maanden oud is, kan de kinderarts een eenvoudige poliklinische operatie voorstellen om het probleem op te lossen, of voorstellen om te wachten tot je baby minstens een jaar oud is. Zodra een kanaal is geopend, uit zichzelf of met hulp, moet het open blijven en mag het geen problemen veroorzaken. In zeer zeldzame gevallen worden baby's geboren zonder de klier die tranen veroorzaakt. Deze baby's moeten uiteraard ook een pediatrische oogarts zien.