Wat is het Syndroom van Asperger

Het syndroom van Asperger is een neurologische aandoening binnen het autisme spectrum en wordt vaak geassocieerd met een erfelijkheidsprobleem. De door dit syndroom getroffen personen hebben moeite met socialiseren en omgaan met andere mensen. Het is een chronische handicap. Wereldwijd lijden tussen de 350.000 en 600.000 mensen aan deze ontwikkelingsstoornis. In dit artikel lees je een kleine handleiding wat het syndroom van Asperger is.

Beschrijving van het syndroom van Asperger

Het syndroom van Asperger is een neurologische aandoening van het autistisch spectrum die de hersenen beïnvloedt en maakt deel uit van ontwikkelingsstoornissen. Jongens zijn ongeveer vier tot vijf keer meer blootgesteld dan meisjes. De oorzaken van de ziekte zijn nog steeds niet uitgeklaard, hoewel de erfelijkheidsfactor vaak naar voor wordt geschoven. Aandoeningen gelinkt met het syndroom van Asperger zijn het gevolg van een slechte overdracht tussen ontvangst en informatieverwerking op hersenniveau. Deze afwijking resulteert in een andere perceptie van het leven en de wereld. Er bestaat geen specifiek kenmerk dat het syndroom van Asperger bepaalt of evenaart. Hoe ouder de persoon is, hoe meer hij de lessen heeft getrokken om de stoornis proberen weg te moffelen.

Voor de leeftijd van drie jaar is het niet vast te stellen

Voor de leeftijd van drie jaar kan men niet het syndroom van Asperger diagnosticeren. Toch zijn er al vaak tekenen aanwezig. Het kind communiceert weinig met de ouders door gebaren, brabbelen en glimlachen. Vanaf drie jaar worden de symptomen steeds zichtbaarder. Kinderen doen nauwelijks de moeite om met mensen om hun heen in contact te komen, maar concentreren of richten hun aandacht op specifieke onderwerpen en objecten. Non-verbale taal is voor kinderen met het syndroom van Asperger moeilijk te ontcijferen. Ze reageren vaak op manieren die ongepast lijken om de doodeenvoudige reden dat ze de codes niet begrijpen. Bij kinderen manifesteert zich de neurologische aandoening door:

• moeilijkheden bij het communiceren
• het aangaan van sociale relaties
• het omgaan met lawaai
• herhaalde bewegingen worden vaak waargenomen bij kinderen
• moeilijkheden bij het coC6rdineren van bewegingen
• lokaliseren van ruimte en tijd

Positieve kant: intelligent, veeleisend en perfectionistisch

Getroffen personen met deze aandoening hebben moeite met het begrijpen van emoties. Ze kunnen gevoelens zoals liefde ervaren, maar op verschillende manieren. Alle kinderen hebben niet noodzakelijk alle genoemde symptomen. De ernst van deze neurologische stoornis varieert ook van kind tot kind en van volwassene tot volwassene. Het zijn vaak intelligente, perfectionistische en veeleisende kinderen die waarde hechten aan details die door anderen als verwaarloosbaar worden aanzien. Ze hebben specifieke interesses die soms ongewoon zijn voor kinderen van hun leeftijd zoals bijvoorbeeld treinen of muziek. Bovendien hebben ze een opmerkelijk geheugen en logica is de basisgedachte van hun redenering. Ze hebben ook een groot inzicht en goede analytische vaardigheden.

Bij volwassenen blijft het syndroom van Asperger dezelfde symptomen vertonen als bij kinderen:

• Een verandering van communicatie. Dat wil zeggen een probleem met verbale en non-verbale communicatie. Een persoon met dit symptoom heeft het moeilijk om de betekenis van een gezichtsuitdrukking, de toon van de stem, de humor en de betekenis van de gebaren te ontmaskeren.
• Het leggen van sociale contacten verloopt bijzonder moeizaam. Vooral moeilijkheden bij de emotionele uitwisseling van vriendschapsbanden vormt een probleem.
• Beperkte interesses, repetitief en stereotiep gedrag dat absolute voorrang heeft, is vooral bedoeld om innerlijke angst te beschermen en te beheersen.

De diagnose is heel moeilijk vast te stellen

Het syndroom van Asperger is moeilijk te diagnosticeren omdat de symptomen de arts naar een andere pathologie kunnen leiden. Het is soms na enkele jaren, na een regelmatige opvolging van gedragspatronen, dat de diagnose wordt bevestigd en vastgesteld.

Leren omgaan met hun vaardigheden

Het is belangrijk voor het gezin van het kind – vooral zijn of haar gezin – om de denkprocessen die verband houden met de ziekte te begrijpen zodat het gedrag kan worden aangepast of bijgestuurd. De eerste prioriteit moet zijn dat je kind wordt beschermd tegen lawaai en ook om de sociale interacties te beschermen. Een overvloed van informatie heeft een negatief effect. Anderzijds moet je opletten dat je kind niet helemaal in een sociale isolatie geraakt. De maatregelen moeten vooral bedoeld zijn om de angst te verminderen zodat je kind zich op zijn gemak voelt. De actie voor kinderen met het syndroom van Asperger omvat het leren omgaan met hun vaardigheden om zich aan te passen aan de buitenwereld en de mensen rond hun leefwereld.

Hoe wordt er om gegaan om de symptomen te verbeteren?

Dit wordt overbrugd door zich voldoende aangepast te gedragen. Enkele technieken worden aangeleerd om de gedragscode zoveel mogelijk te beheersen. Die gedragstherapie voorkomt dat ze angst, stress, depressie of geweld tegen zichzelf ontwikkelen. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat gedragstherapieën wel degelijk effect hebben om boze woede uitbarstingen te voorkomen. Een gedragstherapie kan een kind ook helpen zich aan te passen aan ongebruikelijke situaties waarin niet spontaan wordt gereageerd hoe je kind zich moet gedragen.

Autisme versus Asperger

Beide aandoeningen hebben enkele overeenkomsten. Het klassiek autisme en het syndroom van Asperger hebben beiden problemen met het voeren van sociale contacten. Ook de belangstelling voor iets en het in herhaling vallen van hun gedrag vormen de grootste raaklijnen. Maar hiermee houdt de vergelijking ook mee op. Er zijn ook twee grote verschilpunten. Zo is er geen vertraging van de taalontwikkeling bij Asperger, wat wel het geval is bij klassiek autisme. Het IQ bij een kind met de Asperger-aandoening is gemiddeld te noemen, bij kinderen met autisme behoort elk IQ tot de mogelijkheden.

Wat zijn de voornaamste struikelblokken bij Asperger

De hinderpalen situeren zich op drie verschillende vlakken:

De houding tijdens sociale contacten

Je kan geen twee mensen vergelijken die door de aandoening zijn getroffen. De ene zoekt nauwelijks contact op en gedraagt zich wereldvreemd tegenover andere mensen. Bij sommigen is er geen empathie te merken en leven op een eiland. Zij zoeken bewust het contact niet op. Andere types zoeken dan wel het contact op, maar wordt door de buitenwacht als 'vreemde vogel in de bijt' aanzien. De verschillende gedragingen worden al heel vlug en op heel jonge leeftijd opgespoord. Oogcontact in de wieg is er nauwelijks of niet. Een ander alarmsignaal is wanneer je de baby wil oppakken en dat de armen geen krimp geven of dat je kind verstijfd blijft liggen. De gelaatsuitdrukkingen bij kinderen met deze neurologische stoornis zijn beperkt of zijn er nauwelijks. Mimiek is voor hen onbetreden terrein.

Communicatie: één vierde zwijgt in alle talen

Ongeveer vijfentwintig procent praat niet of in heel beperkte mate. Zij stamelen of praten onverstaanbaar zodat normale communicatie onmogelijk lijkt. Ze vertonen vaak eigenaardigheden die moeilijk te begrijpen zijn. Een taal begrijpen is voor hun een grote hindernis om te nemen.

Beperkte belangstelling en het herhalen van rituelen

Kinderen met deze stoornis kunnen soms urenlang bezig zijn om bepaalde voorwerpen te ordenen wat hun niet zint. De kleinste verandering kan hun helemaal uit hun gewone doen halen en uit hun evenwicht brengen. Zo zullen ze spelletjes – meestal alleen – spelen met hun eigen regels. Zij hebben dus vooral structuur in hun leven nodig waar ze zich aan kunnen vastklampen.

Enkele tips voor leerkrachten

• Het aanbieden van structuur is enorm belangrijk. Maak duidelijke lijstjes en opdrachten
• Wanneer de opdrachten veranderen, laat het op tijd en duidelijk weten
• Leg alles goed gedetailleerd uit en vermijd uitdrukkingen. Meestal nemen ze de woorden letterlijk op
• Check eerst altijd na of ze de opdrachten goed hebben begrepen
• Probeer met foto's, tekeningen of prenten alles duidelijk te maken
• Onderschat de sterke kanten van deze leerlingen niet. Benut hun uitstekende kwaliteiten

Beroemde mensen met het syndroom van Asperger

Sommige van 's werelds grootste en meest bekende genieën hadden een autismestoornis of alvast autistische neigingen. Hieronder zie je drie wereldberoemdheden met het syndroom, genoemd naar een Zwitserse arts:

Wolfgang Amadeus Mozart

Ondanks zijn sociale problemen was hij een muzikaal geniaal wonderkind en schreef hij zijn muziek op de leeftijd van vijf jaar. Het bewijst nog maar eens hoe mensen met Asperger op een creatieve en unieke manier kunnen denken.

Bill Gates

Hoewel het officieel niet wordt bevestigd, hebben sommige wetenschappers opgemerkt dat Bill Gates symptomen vertoont van de autisme stoornis. Het heen en weer schommelen en de minachting voor tegenstrijdige meningen wijzen allemaal op een autismespectrumstoornis. Door deze observaties aanzien veel mensen van Asperger hem als een echte held.

Blinde Tom Wiggins

Op vierjarige leeftijd leerde Tom Higgins piano spelen hoewel hij blind was. Hij is één de beste pianisten die Amerika ooit heeft gekend. Net als Mozart hielp Asperger hem om muziek te horen en te componeren op een manier die andere mensen niet konden.