Kind met faalangst: wat kun je doen?

Faalangststoornis is veel voorkomend bij kinderen. Vele kinderen hebben faalangst bijvoorbeeld op school, tijdens het sporten of tijdens een presentatie. Men eist veel van kinderen, wat ertoe kan leiden een kind faalangst krijgt. In dit artikel wordt ingegaan op wat faalangst precies inhoudt, wat voor invloed het heeft op een kind, hoe je het kunt herkennen en hoe je er als ouder mee om kunt gaan, enzovoorts.

Wat houdt faalangst in?

Wanneer een kind faalangst heeft, is het erg bang om te falen. Dit is al af te leiden uit het woord 'faalangst' zelf. Faalangst kan vervelende gevolgen hebben voor een kind. Denk hierbij aan gevolgen zoals hoofdpijn, buikpijn, niet meer naar school of een sport willen. Bovendien komt faalangst vooral voor in bepaalde situaties. Dit zijn situaties als toetsen op school, een spreekbeurt in de klas, een optreden of een sportwedstrijd. Dit zijn stressvolle situaties voor een kind, waardoor dat de faalangst kan veroorzaken. Vaak wordt faalangst veroorzaakt door een taak of situatie die een kind veel spanning en stress oplevert. Als gevolg hiervan kan een kind moeilijk functioneren.

Heeft faalangst een positieve of negatieve invloed op een kind?

Een faalangststoornis kan positieve, maar ook negatieve invloeden op een kind hebben. Wanneer een kind bang wordt wanneer het in een bepaalde situatie moet presteren, dan kan deze angst negatieve gevolgen hebben. Zo kan een kind blokkeren of de situatie willen vermijden door bijvoorbeeld te huilen of weg te lopen.

Wanneer faalangst een negatieve invloed heeft op het kind dan functioneert een kind minder goed dan normaal. Negatieve gevolgen zijn bijvoorbeeld niet alleen maar lichamelijk, maar ook mentaal. Denk bij mentale klachten aan het krijgen van een black-out, maar ook aan fysieke klachten zoals het krijgen van hoofdpijn. Bovendien kan faalangst het zelfvertrouwen van een kind negatief beïnvloeden.

Positieve gevolgen van faalangst op een kind zijn bijvoorbeeld het voorkomen van 'gezonde' spanning. Dit is spanning die het kind ervaart die niet per se als een belemmering worden ervaren door het kind. Hierdoor kan het voorkomen dat een kind juist beter presteert door de faalangst die het ervaart. Zo kan een kind betere cijfers halen of prestaties leveren wanneer het spanning ervaart gedurende een proefwerk of sportwedstrijd.

Wanneer heeft een kind faalangst?

Kinderen zijn erg verschillend en er zijn daarom ook veel verschillende tekenen van faalangst. Er zijn vaak fysieke symptomen zoals zweterige handen, rode hoofden, vlekken op de nek, regelmatig toiletbezoek, hoofdpijn, buikpijn, ziekte, diarree of braken.

Naast deze fysieke reacties zijn er ook gedragsreacties. Sommige kunnen zich druk gedragen, verward, lachen, overdrijven, spelen clowns. Wanneer andere kinderen verlegen worden, blokkeren, bang zijn om iets te vragen, onoplettend zijn of zich terugtrekken. Het kan ook voorkomen dat een kind bepaalde situaties wil vermijden. Dit zijn situaties zoals niet meer naar school willen gaan of willen stoppen met een sport. Door moeilijke situaties te vermijden, willen kinderen gevoelens van angst vermijden.

Daarnaast hebben kinderen met faalangststoornis een negatief zelfbeeld. Doordat zij negatief over zichzelf denken, doen zij ook negatieve uitspraken over zichzelf. Dit zijn uitspraken zoals 'Ik ben slecht', 'Ik doe het toch niet goed', en andere overeenkomstige uitspraken.

Hoe ontstaat faalangst bij een kind?

Faalangst kan vele oorzaken hebben. Daarnaast zijn sommige kinderen meer vatbaar voor faalangst dan andere. Sommige kinderen hebben genetische gevoeligheid. Maar ervaring kan ook invloed hebben op het ontstaan __van faalangst. Als kinderen een slechte ervaring hebben, zoals op school, dan zal hun faalangst toenemen. Zo zullen kinderen met dyslexie vaker een faalangststoornis hebben. Kinderen die van zichzelf al erg onzeker zijn, hebben ook meer kans op een faalangststoornis.

Daarnaast kunnen familieproblemen of ouderlijke reacties op prestaties een rol spelen bij het optreden van faalangst. Als ouders sterke cijfers eisen, of als kinderen vinden dat kinderen erg goed moeten presteren, kan dat tot faalangst leiden. Ook zaken die ouders verwachten van hun kinderen spelen een rol.

Wat kun je als ouder doen wanneer je kind faalangst heeft?

Het is als ouder van belang dat je een faalangststoornis herkent. Het is mogelijk dat een kind zich ervoor schaamt. Laat het besproken worden en laat ze weten dat je je kind hulp aanbiedt. Als je kind faalangst heeft, kun je overwegen of je als ouder iets kunt veranderen. Door je open op te stellen naar je kind toe kun je vertrouwen met je kind opbouwen. Bedenk of je verwachtingen hebt van je kind. Stem je verwachtingen af __op de leeftijd en het vermogen van je kind.

Observeer je reactie op het gedrag en de prestaties van je kind. Focus daarbij meer op het resultaat. Dit betekent dat je de inspanningen van je kind bewondert en niet de resultaten. Daarom hoef je niet te zeggen “Je hebt een 10, wat goed!”, maar zeg in plaats daarvan “Wat fijn dat je harde werk is beloond!” Sommige complimenten kunnen zelfs faalangst oproepen. Let daarom op wat je zegt tegen je kind.

Laat je kind zien dat hij fouten kan maken. Als je kind een bijzondere situatie wil vermijden, ga er dan niet akkoord mee. Zorg ervoor dat je kind geconfronteerd wordt met angst. Denk hierbij aan het houden van een spreekbeurt. Je zou je kind ziek kunnen melden of een briefje meegeven voor de leerkracht om je kind de spreekbeurt niet te hoeven laten houden, maar dit lost het probleem niet op. Door vervelende situaties te vermijden, zal de angst de volgende keer weer optreden, bijvoorbeeld wanneer je kind weer een presentatie moet geven op school. Wanneer het kind de angsten moet ondergaan, zal het leren om om te gaan met deze spanningen, waardoor zijn zelfvertrouwen toe zal nemen. Maar geef hierbij zeker ondersteuning en help je kind om met die spanning om te gaan. Op deze manier kun je je kind goed met faalangst om leren gaan, wat je kind zelfvertrouwen zal geven.