Wat leren kinderen in groep 3?

De verandering van groep 2 naar groep 3 is groot. De focus wordt verlegd van spelen naar leren. Er is geen bouw-, poppen- of leeshoek meer. Er staan alleen nog vier rijen met tafeltjes en die staan er niet om op te stapelen. Je moet er achter gaan zitten, uit je loodzware tas je boeken pakken en starten met echte leerstof. In dit artikel lees je wat je kan verachten als je kind naar groep 3 gaat.

Elke school bepaalt zelf hoe de richtlijnen van het Ministerie van Onderwijs worden ingevuld

Voor de eerste keer komt je kind in groep 3 in aanraking met echte leerstof zoals rekenen, schrijven, lezen, tellen of lessen voor verkeer. Er worden hoge verwachtingen gesteld in het kind dat nooit eerder in een vroeger stadium in de basisschool gebeurde. De aard van de methodes om les te geven hangt van school tot school af en mag zelf naar wens worden ingevuld, zolang de zogenaamde kerndoelen die door het Ministerie van Onderwijs worden gerespecteerd en behaald.

Wat houden de algemene leerdoelen in groep 3 eigenlijk in?

In groep 3 is leren lezen superbelangrijk. Hier wordt de grondslag gelegd om te leren lezen. Vanaf dag één wordt er geoefend om zelf woordjes te lezen, begrijpend te lezen en voordracht te geven in een later stadium. Het is de bedoeling dat je kind het belang beseft waarom lezen zo belangrijk is in een gewone dagdagelijkse omgeving. Als je kind in de gaten heeft waarom lezen een meerwaarde oplevert, zal het een dagelijkse automatische handeling worden. Maar het leerproces om te lezen maakt slechts een onderdeel uit. Hieronder lees je de verschillende stappen die worden gezet om de beoogde doelstellingen in groep 3 te bereiken:

De focus is gericht op lezen

Voor kinderen is leren lezen een mijlpaal in de geschiedenis van hun levenscyclus. In groep 3 leren de dreumesen lezen in de ruimste zin van het woord. Stukje bij beetje worden woorden met engelengeduld op de basisschool aangebracht: letter per letter, woordje na woordje. Het overgrote deel van methodes om te leren lezen, start met woorden die bestaan uit drie of vier lettergrepen: pen, roos, vis bijvoorbeeld. De lessen worden tegen een strak tempo gegeven. In normale omstandigheden kan je kind aan het eind van groep 3 één zin lezen per regel.

Schrijven op een speelse wijze

De eerste voorzichtige stapjes om te schrijven gebeuren al in de kleuterschool. Daar zet je kind de eerste voetstappen om een potlood vast te houden. Vanaf groep 3 begint het serieuzere werk en is de stoei-periode definitief voorbij. Stapvoets worden de letters omgeturnd tot schrijfletters. De grootste aandacht gaat in die beginfase naar de motoriek die hiermee gepaard gaat.

Tot twintig leren rekenen

In de leerdoelen van groep 3 wordt ook ruime aandacht voorzien voor rekenen. Berekeningen maken tot twintig met optellen en aftrekken is de eerste handeling. De schoolbegeleider werkt op individuele verschillende niveaus, afhankelijk van de vooruitgang van elk kind in de klas. Het ene kind neemt de leerstof iets makkelijker op dan het andere. Als ouder is dit niets om je zorgen over te maken en zal later geen invloed hebben op de goede resultaten in de school. In groep 3 kan deze tussentijdse evaluatie immers nog grondig wijzigen.

Het toepassen van spelregels

Een ander item waar aandacht aan wordt besteed in groep 3, is het sociale aspect van de opvoeding in de vorm van sport-en spelregels. Je kind wordt onderwezen waarvoor deze reglementen zijn voorzien en inzicht te krijgen dat je die regels met anderen kan delen. De achterliggende gedachte is dat je leert socialiseren met andere leeftijdgenoten. Zoals bijvoorbeeld omgaan met aanvaringen.

Stap 1: Lezen met vallen en opstaan

Schoorvoetend worden de eerste lettergrepen en korte woorden bijgebracht. In het begin is het met vallen en opstaan, maar na een paar weken wordt de snelheid opgevoerd. Eerst worden afzonderlijke klanken bijgestuurd en in een latere fase worden die aparte klanken aan elkaar geplakt. Ik is meestal het eerste woord dat je dreumes wordt aangeleerd. Daarna worden in die beginfase “klankzuivere” woorden bijgebracht zoals been, maar, ik en dergelijke.

De belangrijkheid van nauwkeurig lezen

Het lezen op een correcte manier is het belangrijkste streefdoel in groep 3. De woorden op een juiste manier uitspreken zonder dat je kind begrijpt wat het woord betekent. Dat begrijpend lezen komt pas bij groep 4 aan bod. Tussentijds worden regelmatig toetsen gehouden om te kijken welke vooruitgang is gemaakt. Hiervoor komen twee toetsen in aanmerking: de drie-minuten-toets (DMT) en het Avi-niveau. Hieronder lees je meer hierover van beide didactisch evaluatie-methodes.

Hoe kan je als ouder je kind helpen bij het leren lezen

Sommige kinderen hebben moeite om te lezen, anderen nemen de draad om te lezen gemakkelijker op. Hou in het achterhoofd dat je niets moet forceren en geduld moet uitoefenen. Enkele hulpmiddelen die je als ouder kan geven als ruggensteun:

• Lees elke dag samen een tien tot vijftien minuten
• De koormethode: je kind leest het woordje aan dat jij uitspreekt
• Boekjes uit de bibliotheek. Haal kinderboekjes in de bib die je kind kan begrijpen
• Raadpleeg apps. Er bestaan speciale apps voor groep 3 voor dreumesen

Stap twee: Rekenen met min en plus

Misschien heeft je kind al kennisgemaakt in groep 1 of 2 op een speelse manier, maar in groep 3 wordt het wel bittere ernst. In tegenstelling tot vroeger wordt de eerste leerstof bij rekenen op een ludieke manier aangepakt via verhaaltjes. De tijd dat rekenen werd aangeleerd met saaie cijfertjes behoort al lang tot het verleden. Enkele richtlijnen hoe het tellen nu wordt onderwezen:

Op de vingers tellen tot twintig

In de prille startfase wordt rekenen aangeleerd tot twintig met de vingers. Een rek voor het rekenen is een extra hulpmiddel. In een latere fase wordt van de kinderen verwacht om eenvoudige rekensommen te maken uit het hoofd.

Praktijklessen over geld

Een succesrijke formule om iets aan te leren met rekenen zijn de praktijklessen over geld. Je laat de kind omgaan met muntstukken en geldbriefjes. Je leert een bepaalde som tellen met verschillende munten. De biljetten worden later ingelast.

Bouwen met legoblokken

Er wordt de nodige aandacht besteed aan natuurlijke maten. Volgende maateenheden komen ter sprake: inhoud, gewicht, lengte en oppervlakte. Ook hier geldt dat je kind wordt aangeleerd om te gaan met deze meetkunde via praktische oefeningen. In vele gevallen worden hiervoor legoblokjes gebruikt.

Stap 3: Het juiste handschrift aanleren

Schrijven en lezen gaan hand in hand. In de beginperiode wordt hiervoor een potlood gebruikt. De begeleider houdt met volgende houdingen rekening om het leerdoel van een mooi handschrift te bereiken. Volgende aspecten komen aan bod:

• een goede schrijfhouding nastreven
• kijken naar de juiste zithouding
• de wijze hoe een potlood wordt vastgehouden
• de plaats hoe het papier ligt tijdens het schrijven

Oefening baart kunst

Oefening baart kunst luidt het spreekwoord. Bij het onderrichten van schrijven is dit het basisprincipe om tot een vast handschrift te komen. De handelingen die ongecontroleerd zijn in het beginstadium moeten na verloop van tijd een vloeiende beweging worden.

Met welke hand schrijft je kind?

Decennia geleden werden linkshandige kinderen nog gedwongen om rechtshandig te gaan schrijven, maar tegenwoordig is dit niet meer het geval. Het maakt immers niet meer uit of je linkshandig of rechtshandig bent. Voor alle duidelijkheid: jongens zijn in groter aantal dan meisjes wat betreft linkshandigheid.

De klemtoon op motoriek

De fundamenten van fijne motoriek worden heel vroeg opgestart. Je baby pakt al heel vlug dingen wat vast en los zit. Die vaardigheden worden stelselmatig meer en meer uitgebreid. Het stimuleren van de motoriek door het vasthouden van een potlood tussen duim en middelvinger is één van die aandachtspunten bij het schrijven.

Twee toetsen als parameter

De Drie-Minuten-Toets (DMT)

Elk schooljaar wordt vanaf groep 3 deze toets gehouden. Het is de betrachting dat je kind binnen een tijdspanne van drie minuten zoveel mogelijk woordjes voorleest. Je mag je kind zeker niet overdreven pushen voor deze test. Het werkt alleen maar faalangst in de hand.

Het behalen van een AVI-niveau

AVI staat synoniem voor Analyse Van Individualiseringsvormen. In groep 3 moet een kind aan een bepaalde moeilijkheidsgraad voldoen, het zogenaamde AVI-niveau. De proef wordt meestal uitgevoerd in de periode tussen januari en februari. Om tot een eindresultaat te komen worden volgende parameters gebruikt:

• F: op het lezen van fouten
• S: het lezen volgens de spelling
• O: zorgvuldig kijken of er een woord werd overgeslagen
• T: voegt je kind zelf een woord aan de zin toe
• V: kijken of je kind een woord op eigen houtje vervangt