Koorts bij je peuter

Baby's, peuters en kleuters kunnen vaak ziek zijn, en vaak gaat dit in combinatie met koorts. Je peuter is nog erg vatbaar voor allerlei virussen en ziekteverwekkers. Koorts hebben kan erg vervelend zijn voor je kleintje, en als ouder is het ook niet fijn om te zien dat je peuter zich zo ziek voelt. Toch is koorts niet iets slechts.

Wat is koorts

Koorts is een symptoom, een reactie van het lichaam op een infectie of andere ziekteverwekker. Het is een verdedigingsmechanisme. Virussen, bacteriën en andere ziekteverwekkers gedijen namelijk niet goed bij hoge lichaamstemperaturen. Het lichaam “weet” dat, dus reageert het met het verhogen van de temperatuur zodra het een indringer opmerkt. Hierdoor schakelt het lichaam zelf ziekteverwekkers uit.
Naast de functie van het uitschakelen van ziekteverwekkers, zorgt koorts ook voor zweten. Door dat zweten worden ook alle afvalstoffen van bijvoorbeeld het uitgeschakelde virus naar buiten gewerkt. Hierdoor schoont het lichaam zichzelf dus ook goed op.

Wanneer is er sprake van koorts

Er wordt van verhoging gesproken vanaf een temperatuur van 37.5 graden. Als de temperatuur boven de 38 graden uitstijgt is er sprake van lichte koorts, hoger dan 39 graden is echt koorts en 40 graden of warmer is hoge koorts.

Oorzaak van koorts

Virus

Koorts is dus een reactie op iets wat er gebeurt in het lichaam. Meestal wordt koorts veroorzaakt door virussen of andere ziekteverwekkers die je kindje ergens heeft opgelopen. Griep en hevige verkoudheid zijn meestal de oorzaak.
Peuters vangen deze virussen snel op wanneer ze bijvoorbeeld naar de peuterschool of de kinderopvang gaan. Omdat het immuunsysteem van je peuter nog niet op volle sterkte is, is je peuter nog erg vatbaar voor alle ziekteverwekkers waarmee hij of zij in aanraking komt.
Ook kinderziektes zoals bijvoorbeeld de zesde ziekte veroorzaken koorts, bij de zesde ziekte begint het zelfs met een paar dagen hoge koorts, meestal zonder andere symptomen de eerste dagen.

Infectie

Soms is de oorzaak een infectie, bijvoorbeeld oorontsteking of keelontsteking. Het lichaam is dan druk bezig om de infectie te bestrijden.

Doorkomende tandjes

Het kan ook zijn dat je niets merkt aan je kindje naast de koorts, als je peuter nog niet alle tandjes heeft zouden doorkomende tandjes de oorzaak kunnen zijn. Vooral doorkomende kiezen kunnen soms voor (lichte) koorts zorgen.

Is er geen aanwijsbare oorzaak voor de koorts? Waarschijnlijk sluimert er dan toch iets, wacht even af hoe het verder verloopt. Als je je zorgen maakt kun je altijd even de huisarts bellen.

Hoe je merkt dat je peuter koorts heeft

De ene peuter heeft meer last van koorts dan de ander, dit ligt ook aan de oorzaak van de koorts. Kleine kinderen zijn vaak erg hangerig en soms huilerig als ze koorts hebben. Ze kunnen er erg moe van worden en zelfs wat slap, bij hoge koorts. Het voorhoofd en de nek voelen vaak heet aan, hierdoor is het vaak voor het meten van de temperatuur al duidelijk dat er minstens verhoging moet zijn.

Hoe je het beste de temperatuur kan meten

Je kan de temperatuur van je peuter op verschillende manieren meten. De ene manier wordt door sommigen betrouwbaarder gevonden dan de ander, maar uiteindelijk verschilt het niet zoveel van elkaar.

Rectale thermometer

Het rectaal meten van de temperatuur met een gewone thermometer wordt als meest betrouwbaar beschouwd. Dit is echter niet de meest aangename manier voor je peuter, de meeste kindjes vinden dit absoluut niet fijn. Je kan daarom ook kiezen voor een oorthermometer.

Oorthermometer

Met een oorthermometer kan je snel en makkelijk de temperatuur van je peuter opmeten. Je houdt het opzetstukje in het oor van je kindje en het apparaatje meet de temperatuur. Oorthermometers worden ook veel in ziekenhuizen gebruikt, dus dit is evengoed een betrouwbare manier om temperatuur te meten, zolang het maar op de juiste manier gedaan wordt.

Zetpil of niet

Bij koorts wordt er al snel gezegd, geef maar een zetpil. Dit is echter niet nodig. Een zetpil geven heeft voordelen, maar ook nadelen.

Als je een zetpil geeft

Een zetpil kan er voor zorgen dat je peuter even minder last heeft van de koorts. Dit komt vooral omdat een zetpil de koorts kunstmatig drukt. Je kindje kan weer even opleven of wat sneller in slaap komen met een zetpil.
Gevolg van het geven van een zetpil is wel dat de temperatuur vaak ineens weer zal stijgen als het middel is uitgewerkt. Het is dus belangrijk om het tijdstip waarop je een zetpil geeft goed bij te houden zodat je weet wanneer die ongeveer is uitgewerkt.
Zeker wanneer er sprake is van hoge koorts doe je er verstandig aan om je kindje goed in de gaten te houden. Doe je dat niet, en loopt de lichaamstemperatuur te snel te hoog op, dan ontstaat er kans op een koortsstuip.

Waarom geen zetpil geven

Zoals je nu weet heeft koorts een belangrijke functie wanneer je peuter ziek is. Als je dit kunstmatig drukt met een zetpil, kan het lichaam zich tijdelijk niet op volle sterkte verweren tegen de ziekteverwekkers of infectie. Het zorgt weliswaar even dat je peuter minder last heeft van de koorts, maar een zetpil helpt niet bij het herstel, koorts wel.
Het is dus prima om de koorts gewoon op zijn beloop te laten zonder zetpil. Je kan je kindje ook op andere manieren verlichting geven.
Uiteindelijk is het aan jou als ouder of je een zetpil wil geven of niet. Weeg de voor en nadelen tegen elkaar af en volg je gevoel. Zorg als je een zetpil geeft in elk geval dat je je kindje goed in de gaten houdt en eventueel een spiegel opbouwt om het risico op een koortsstuip te minimaliseren.

Wat is een koortsstuip

Een koortsstuip kan heel eng zijn. Het wordt veroorzaakt door het te snel te hoog oplopen van de lichaamstemperatuur. Bij een koortsstuip verstijfd je kindje helemaal en gaat schokken met armen en benen, meestal raken kindjes bewusteloos wanneer dit gebeurt. Het kan meestal geen kwaad maar je kan hier wel heel erg van schrikken. Ook voor je kindje is het heel naar.
Wanneer een koortsstuip zich voordoet kan je je kindje op zijn of haar zij leggen op een veilige plek, en zonodig zorgen dat de mond leeg is. Bel altijd de huisarts bij een koortsstuip.

Tips bij koorts

Behalve het geven van een zetpil, kan je je kindje ook op andere manieren wat verlichting geven van de koorts. Je kan ook zorgen dat je kindje voldoende rust krijgt wat het herstel bespoedigd.

Verkoeling

Heeft je peuter last van de warmte, geef hem of haar dan eens een water of fruit ijsje. Peuters zijn altijd wel in voor een ijsje. Dit is lekker verkoelend en tegelijkertijd krijgt je kindje vocht binnen. Door ijsjes te maken of kopen van (vers) fruit en eventueel groente, krijgt je peuter ook nog eens voedingsstoffen binnen. Dit is erg handig wanneer je peuter niet wil eten.

Niet te warm kleden

Bij koorts kan je peuter wat rillerig worden, je eerste reactie kan dan zijn dat je hem of haar lekker warm wil aankleden. Pas hier echter mee op, het lichaam moet wel de warmte kwijt kunnen. De temperatuur kan anders onnodig hoog oplopen. Doe je peuter luchtige kleding aan, zonder te veel lagen. Ook 's nachts is het slim om geen te dikke deken te gebruiken in verband met warmte stuwing.

Veel slapen

Peuters met koorts zijn vaak moe. Dit is normaal, het lichaam gebruikt alle energie voor het bestrijden van de ziekteverwekker. Laat je kindje zoveel mogelijk slapen. Tijdens slaap herstelt het lichaam optimaal, slapen bespoedigt dus het herstel. Laat je peuter als het kan elke slaap lekker uitslapen, je zult zien dat hij of zij er echt van opknapt.

Veel drinken

Het is belangrijk om veel te drinken bij koorts. Door de hoge temperatuur en het zweten verliest je peuter extra vocht. Als een peuter ziek is wil die vaak niet veel eten, dat is niet zo erg, zolang hij of zij maar genoeg drinkt. Wil je peuter niet drinken dan zijn waterijsjes hier ook handig voor. Vaak gaat een ijsje er wel in en zo krijgt je kindje toch vocht binnen.

Wanneer de huisarts bellen?

Koorts gaat meestal vanzelf weer over, er zijn echter gevallen waarin het wel verstandig is om de huisarts te bellen.

• Extreem hoge koorts van 41 graden of hoger
• Een koortsstuip
• Koorts die langer aanhoudt dan een week
• Uitdrogingsverschijnselen zoals erg slap zijn, niet voldoende plassen en geen tranen bij huilen

Bij twijfel of zorgen kan je altijd even de huisarts bellen, daar zijn ze voor.