Pleister plakken bij je kind, zo doe je het goed.

Kinderen en kleine ongelukjes, het gaat hand in hand. Kinderen, jong en oud, houden ervan de wereld om zich heen te gaan ontdekken. Nu verloopt dit niet altijd even goed. Kinderen herkennen over het algemeen de gevaren van een situatie niet en gaan soms ‘onbezonnen op hun doel af’. Helaas gaat dit soms gepaard met kleine ongelukjes. Van struikelen en vallen, tot het stoten van het hoofd en schaafwonden.

Om jezelf extra zelfvertrouwen en rust te geven, is het fijn om de basis handelingen van eerste hulp bij kleine ongevallen te kennen. Zo kun je je kind met een gerust hart helpen en breng je deze rust ook over aan je kind. In situaties waarin zich een klein ongeval heeft voorgedaan, kan een kind van schrik namelijk erg in paniek raken, beginnen te huilen/gillen en bang zijn voor eventuele gevolgen. In dit artikel leggen we daarom het volgende uit: Een pleister plakken bij je kind, zo doe je het goed. Zo ervaart je kind in een volgende situatie meer vertrouwen en vergeet een kind de pijn sneller (zeker wanneer hij of zij ook nog eens een mooie pleister krijgt!)

Waarom is het belangrijk om een pleister te plakken?

Voordat we de vraag kunnen beantwoorden wat de juiste methode is om een pleister te plakken, is het belangrijk de onderliggende theorie te kennen. Deze theorie goed begrijpen, zal uiteindelijk resulteren in een doelgerichte besluitvorming, waarin je de juiste keuzes maakt voor jouw kind. Zo is het belangrijk kennis te hebben over de soorten wonden die je kunt tegenkomen en zul je antwoord krijgen op de vraag welke pleister je gebruikt in welke situatie. Maar de eerste vraag die we gaan beantwoorden is: waarom is het belangrijk om een pleister te plakken?

Een pleister zorgt als vanzelfsprekend voor comfort. Het wondje kan niet schuren langs kleding en het wondje zal niet zo pijnlijk zijn bij zacht stoten. Daarnaast voorkom je natuurlijk dat er bloed in de kleren van je kind komt. Je schermt de wond af van de buitenwereld. Daarnaast en dit is nog veel belangrijker: de genezing van de wond zal versnellen, doordat er geen vuil en bacteriën in de wond kunnen komen. De wond blijft mooi schoon en zal niet gaan infecteren. Hierbij is het wel heel belangrijk de voorschriften rondom het schoonmaken van de wond te volgen. Op het moment dat een wondje met veel vuil wordt afgeschermd, heeft het juist een averechtse werking. Een pleister heeft dus wel degelijk een functionele werking. Maar op welke wonden plak je nu een pleister? En hoe doe je dit?

Soorten wonden

Het is belangrijk kennis te hebben over de verschillende soorten wonden die je kunt tegenkomen bij je kind. Je hoopt deze kennis natuurlijk niet nodig te hebben, maar mocht je kind een ongelukje hebben, ben je in elk geval in staat adequaat te handelen. De meest voorkomende verwondingen zijn: schaafwonden, blaren, bijtwonden, brandwonden en snijwonden. Er zijn daarnaast tal van andere wondsoorten, zoals: chirurgische wonden (na een ingreep), doorligwonden (decubitis) etc.

Om je kind goed te kunnen helpen als eerste hulp, is het belangrijk dat je kennis hebt over de eerstgenoemde wondsoorten, de traumatische wonden (deze zijn ontstaan na geweld van buitenaf). Hierbij zal de kleur van de wond vaak rood zijn, zodra het vuil uit de wond is gespoeld. Als de wond anders van kleur is (geel, of zelfs zwart) of niet geneest, is het belangrijk de huisarts te raadplegen.

In de volgende alinea zullen we per type wond de verschillende behandel methoden beschrijven.

Wat is de beste methode om een pleister te plakken?

Op het moment dat je kind naar je toe komt met een wond, is het belangrijk allereerst te beoordelen in elke mate deze wond bloedt. Bij (ernstig) bloedende wonden is het belangrijk druk uit te oefenen. Simpelweg druk op de wond zetten (met een schone theedoek of verband) voor minimaal tien minuten. Leg je kind in een liggende positie bij ernstig bloedverlies en verwijder eventuele voorwerpen niet. Is het bloed niet te stelpen, de wond zeer diep, of steken er voorwerpen uit de wond? Bel dan 112.

Meestal gaat het echter om kleine wondjes. Deze spoel je altijd onder lauwwarm water. Brandwonden en bijtwonden spoel je voor 10 tot 20 minuten. Verder zijn de volgende aandachtspunten belangrijk:

Schaafwonden:

Een beschadiging van de bovenste huidlaag, vaak een vuile wond. Deze geneest vaak snel.

• Spoelen met schoon lauwwarm water (geen zeep of ontsmettingsmiddelen)
• Wrijf met een zacht washandje vuil weg, of bij zand met een pincet
• Laat de wond drogen aan de lucht
• Plak een pleister als de wond tegen de kleding schuurt
• Grote wonden of hele vuile wonden (met mest of aarde) ga dan naar de huisarts en vraag of je kindje een Tetanusprik nodig heeft
• Als de wond nog erg lekt, kun je een laag zalfgaas aanbrengen, zodat het niet aan het verbandgaas vastplakt

Blaren:

De huid is vaak nog intact, maar er zit vocht zichtbaar onder de huid.

• Laat gesloten blaren dicht, prik deze niet door (infectiegevaar), tenzij deze hinderlijk is
• Maak de blaar schoon en dek de blaar af met een (blaren)pleister
• Bij een open blaar: maak de wond schoon, spoel deze af
• Knip de huid niet weg, maar laat deze er op zitten
• Plak er een ruime pleister op, die niet kan gaan schuren

Bijtwonden:

Een wond na beet van een mens of dier, vaak een injectie (Tetanus) tegen besmetting nodig.

• Spoel de bijtwond schoon met lauwwarm water (gebruik geen zeep of ontsmettingsmiddelen)
• Dep de wond droog
• Dek de wond af (zo steriel of schoon mogelijk) met een gaasje, doek of steriele pleister
• Neem altijd contact op met de huisarts
• Gebeten door een giftig dier, bloed het ernstig of gebeten in het gezicht? Bel dan 112

Brandwonden:

Een pijnlijke huid na het branden (licht gezwollen, blaren of in ernstige gevallen wit/zwart).

• Spoel brandwonden onder de kraan 15 – 20 minuten en verwijder kleding
• Zorg ervoor dat je kind niet afkoelt, koel alleen de wond
• Smeer geen zalfjes op de brandwond, maar dek deze af met bv. Huishoudfolie (zodat de wond niet teveel vocht verliest)
• Bel na het koelen de huisarts (zeker bij grote brandwonden of kleine kinderen)

Snijwonden:

Pijnlijke, scherpe, soms diepe wond.

• Bij hevig actief bloedende wonden, oefen druk uit en bel 112
• Bij weinig bloedende wonden, spoel met lauwwarm water uit de kraan (één tot twee minuten)
• Droog de wond en dek deze af met een pleister. Zorg ervoor dat deze goed aansluit op de wond
• Steriel kompres voorhanden? Dek de wond dan af met een steriel kompres en een snelverband
• Is de wond iets groter, of stopt het niet? Laat de huisarts beoordelen of deze moet worden gehecht of geplakt
• Ook bij verontreinigde wonden: bel de huisarts in verband met infectiegevaar

Bij het plakken van de pleister:

Nadat de wond is schoongespoeld, dep je de wond droog met een schone of steriele doek. Raak bij het plakken van de pleister de wond zelf niet aan (ook het wondbed op de pleister niet). Pak deze bij de plakgedeeltes vast. Je kunt de pleister op maat en in de juiste vorm knippen. Pas op met het plakken van de pleister rondom bijvoorbeeld een vinger, dit kan gaan afknellen. Vervang de pleister minimaal.

Moeten we naar de huisarts?

Een veelgestelde vraag na het constateren van een wond(je), is of je er mee naar de huisarts moet gaan. Een vuistregel hierbij is: bij twijfel, laat de wond controleren door de huisarts. Zeker gaan bij: hele vuile wonden, bijtwonden, grote brandwonden of wonden die lijken te gaan infecteren. Hierbij is het van belang dat de huisarts passende medicatie voorschrijft om infectie of besmettingsgevaar te voorkomen of te behandelen. Bij de kleinere wonden, die na het plakken van een pleister goed drogen en genezen hoef je niet naar de huisarts te gaan. Tenzij deze dikker, roder en warmer wordt. Dit kan duiden op een infectie.

Wat kun je verder doen ter preventie?

Het is lastig om preventief te handelen tegen kleine ongevallen. Deze gebeuren nu eenmaal af en toe. Wat wel handig is, is het aanleggen van een basis EHBO setje, of een EHBO setje kant en klaar in de winkel kopen. Hier zitten een aantal basis pleisters in, steriele compressen en snelverbandjes. Handig voor de eerste basis hulp, wanneer je kind een ongelukje heeft gehad.

Daarnaast is het belangrijk zo rustig mogelijk te blijven en de belangrijkste punten te onthouden:

• Geen ontsmettingsmiddelen gebruiken, dit bemoeilijkt de beoordeling van de huisarts en maakt het lastiger om de wond eventueel te hechten(doordat de wondranden week worden).
• Druk uitoefenen bij hevig bloeden en de hulpdiensten alarmeren
• Bij alle overige situaties, spoelen met water

Mocht je op zoek zijn naar meer informatie, is het altijd handig een EHBO cursus gericht op kinderen te volgen. Zo ben je goed voorbereid en kan je kindje onbezorgd ravotten!