8 tips voor opruimen, ontspullen en organiseren

Vaak heb ik het bij de start van een nieuw jaar, na de zomervakantie, maar soms ook zomaar ineens: opruimwoede. Het huis moet opgeruimd, geordend en vrij van spulletjes en prulletjes. Ik wil dan weer ruimte, rust en overzicht. En dus ga ik aan de slag: opruimen, ontspullen en organiseren en alles spic en span maken. Als ik het echt goed wil aanpakken, ga rigoureus aan de slag, maar wel stap voor stap. Ik leg graag uit hoe ik dat doe. Lees hier mijn 8 tips voor opruimen en organiseren:

Ontspullen en tips voor opruimen volgens de professionals

Ontspullen betekent: je ontdoen van spullen die je niet meer nodig hebt en ruimte maken, in zowel je huis als in je hoofd. Een beetje ervaring met ontspullen heb ik al sinds ik een kledingkastcheck heb gedaan met Yolande Avé en sinds ik de boeken van opruimgoeroe Marie Kondo heb gelezen. Daar heb ik wat lessen uit gehaald die ik regelmatig toepas bij kleine en grote ‘opruimsessies’. Ook heb ik veel blogs gelezen over opruimen en organiseren en kan ik me verliezen op Pinterest in borden over handige tips voor het opbergen van spullen, organiseren en opruimmethodes.

Overigens is de serie Tidying Up with Marie Kondo een aanrader op Netflix, voor als je geen zin hebt om boeken te lezen maar wel in het kijken naar andermans messy houses die worden omgetoverd in opgeruimde minimalistische walhalla’s. Er zit ook een aflevering bij over opruimen met peuters en een aflevering over opruimen en ruimte maken als er een baby komt. Handige tips voor als je zelf in een van die fases zit.

Leuk! Genoeg gekletst, tijd om alle opgedane kennis eens toe te passen. Hier komen mijn 8 tips voor opruimen en organiseren:

1. Maak een plan

Als er iets is wat ik geleerd heb van de opruimwoede-aanvallen (lekker woord!) die ik heb gehad is dat zomaar ergens beginnen nergens toe leidt. Ja, tot nog méér rommel en moed in je schoenen. Bedenk van tevoren je doel: wat je wil bereiken met deze cleansweep, de grote schoonmaak, de mega opruimwoede? In mijn geval is dat rust en overzicht.

Maar misschien maken jullie wel ruimte voor gezinsuitbreiding, een kantoortje, een hobbyplek? Wil je overzicht in je huis? Of wil je simpelweg weer mensen in je huis durven uitnodigen? Schrijf je doel op, dat motiveert en voelt meteen als een belofte aan jezelf dat je het ook écht gaat aanpakken.

Bedenk ook van tevoren wat je zou willen houden, wat voor jou belangrijk is, en wat weg kan. Bedenk tevens wat je wil doen met de spullen die je niet wilt houden. Houd hierbij deze twee simpele regels aan:

• Is het kapot, dan kan het in de prullenbak. (Tenzij je handig bent en je het zelf kan repareren of herstellen, doe dat dan zeker! Maar ken je jezelf en blijft het alsnog een half jaar liggen: gooi.het.weg.)
• Is het nog goed, dan kun je het verkopen, doneren of weggeven.

Hier zal ik later nog verder op ingaan. Schrijf tot slot op hoe je het precies wil gaan aanpakken. Daar helpt de volgende tip uit mijn overzicht met tips voor opruimen weer bij:

2. Ruim op per categorie

Je zou denken dat je het beste per kamer kunt opruimen, maar van Marie Kondo leerde ik dat je het beste kunt opruimen per categorie. Niet voor iedereen werkt dezelfde aanpak het beste, dus probeer uit wat voor jou werkt. Eén methode kan zijn om eerst alles in een categorie te verzamelen uit het hele huis, want zo krijg je echt goed overzicht wat je hebt, aldus Kondo. En daarmee krijg je ook overzicht in wat je graag wilt houden en wat weg kan. Hiervoor moet je wel wat tijd inplannen.

Een andere optie is om het in kleine beetjes aan te pakken: haal bijvoorbeeld niet alle boeken uit je kast, maar pak ze een voor een uit de kast en bepaal of je deze wilt houden of niet. Voordeel hiervan is dat je altijd kunt stoppen (als je geen zin meer hebt of als je je kind van school moet halen bijvoorbeeld) en later weer verder kunt gaan zonder dat de vloer bezaaid is met – in dit geval – boeken. Ook kun je dit in kleine stapjes aanpakken: elke keer een kwartiertje bijvoorbeeld.

Maak voordat je begint met opruimen een lijstje met in categorieën de spullen die je hebt en wilt opruimen, van kleding tot beddengoed, van speelgoed tot make-up en van huishoudelijke accessoires tot administratie. Vervolgens zet je ze in volgorde van makkelijk naar moeilijk. Het makkelijkste is om te beginnen bij je kleding.

Kleding is de makkelijkste categorie om te ‘oefenen’ met keuzes maken. Het moeilijkst zijn de categorieën die niet echt in een categorie vallen (rommeltjes, frutsels), maar ook de dingen waar de meeste herinneringen aan kleven: foto’s, muziekcollecties, speelgoed van vroeger of spullen die je geërfd hebt. Bewaar dit voor het laatst, want hier ben je het langst mee bezig.

3. Aan de slag: deel op en neem de tijd

Hoewel het goed is om een plan te bedenken, moet je er ook weer niet té lang bij stil staan want dan begin je niet. Deel desnoods de categorieën op in deeltaken en vink ze af, dat geeft altijd een goed gevoel. Geef jezelf ruim de tijd om alle categorieën op te ruimen en stel realistische doelen. Dus niet: ik wil dit weekend álles gedaan hebben. Maar bijvoorbeeld: zaterdag doe ik mijn kledingkast, zondag die van mijn kind.

Zorg er ook voor dat voordat je genoeg tijd hebt voordat je begint met een categorie en niet halverwege je kind van school moet halen bijvoorbeeld. Als je echt grondig wilt opruimen moet je namelijk alles door je handen laten gaan en dat kost tijd. Kies een dag dat je genoeg tijd hebt en kies per keer één project. Zorg ook dat je vrij snel daarna ook van je spullen af kunt komen, niets zo vervelend als een opgeruimde kast en dat je kamer nog weken vol staat met tassen en dozen vol spullen die je wilt doneren of weggooien.

En dan: aan de slag! Begin bij je eerste categorie en zet dozen of vuilniszakken klaar met labels: ‘vuilstort’, ‘kringloop/weggeven’, ’twijfel’ en als je dat fijn vindt ook een doos met ‘houden’. Pak elk item dat je hebt vast en bepaal dan of je het wilt houden. Zo bepaal je dat:

4. Belangrijke stelregel: houd alleen waar je blij van wordt

Houd alleen waar je blij van wordt, ja ja makkelijk gezegd. Dat is ook niet zo makkelijk als je net begint, maar zoals met alles: oefening baart kunst. Met de tijd krijg je steeds helderder wat je belangrijk vindt om te houden en wat alleen maar energie vreet.

Bovendien is de vraag ‘word ik hier blij van?’ niet de enige vraag die je jezelf moet stellen. Want word je echt heel blij van een schaar, van je wasmand, van de pollepel? Mwa. Maar kijk wel kritisch: heb ik echt 3 scharen nodig? Kan ik ook met één bakblik af? En is het nog nodig om mijn administratie uit 2009 nog te bewaren? Doneer wat je dubbel hebt en wat administratie betreft: gooi alles weg wat je niet meer nodig hebt. Kijk hier hoe lang je financiële administratie moet bewaren.

Is het echt zo simpel? De regel is inderdaad zo simpel, maar de uitvoering kan lastig zijn weet ik. Vooral met dingen waar herinneringen aan kleven. Dat ene shirtje dat je niet meer past, maar dat je hebt gekocht op die leuke reis. Of babykleertjes, armbandjes van festivals of concertkaartjes. Allemaal herinneringen! Moeten die echt weg? Zeker niet.

Maar meestal is het idéé dat je iets niet meer hebt vervelender dan als het echt weg is. Als je moeite hebt met herinneringen die kleven aan spullen, bedenk dan wat je ermee wint als je het bewaart. Is het je echt heel dierbaar en zou je er nog graag af en toe naar willen kijken? Bewaar het dan in een speciale doos. En anders: geef het door aan iemand die het nog kan gebruiken. Of maak een speciaal mapje op je telefoon waar je foto’s bewaart van items waar je herinneringen aan hebt, maar die je niet fysiek wilt bewaren.

5. ‘Misschien komt dit ooit nog van pas’

Deze opmerking sluipt makkelijk je brein binnen, hė? Herkenbaar! Die losse schroefjes, oude bioscoopkaartjes, 36 pennen en dat koffiezetapparaat dat ‘over’ is na aankoop van een nieuwe. Maar ik kan je verzekeren dat áls je jezelf de vraag stelt of je dit ooit nog zal gebruiken, dat 9 van de 10 keer het antwoord ‘nee’ is. Als je het niet regelmatig gebruikt, opzoekt om naar te kijken óf als het kapot of vies is: weg ermee. Het vergt wat oefening en het wordt echt makkelijker naarmate je meer opruimt. Hou vol!

6. Zoek een vaste plek voor alle spullen

Okee, nu je alles hebt uitgezocht is het tijd om een vaste plek te geven aan de spullen die je wilt houden. Is dat nog steeds op dezelfde plek als eerst? Of is er een plek die logischer is? Kies een vaste plek en leg zo veel mogelijk alles uit één categorie op één plek. Als je een plek hebt gekozen, kun je alles netjes weer opruimen, opvouwen, ophangen.

Misschien heb je ook nieuw opbergmateriaal nodig: opbergdozen, lectuurbakken, lade-organizers, kratjes etc. En labels, als dat je ding is. Maak een lijstje met welke opbergers je nodig hebt en kies voor materialen die passen bij jouw stijl en ga op pad. Kies bijvoorbeeld ook één soort kledinghangers, dat maakt echt een verschil in je kast.

7. Wat doe je met alle spullen die je niet wilt houden?

Ik ben een groot voorstander van doorgeven, verkopen, kringloop, doneren en recyclen. Is iets kapot en kan het niet gerepareerd worden? Gooi het dan meteen weg. Let er wel op dat je grof vuil en elektronische apparatuur op de juiste manier afvoert. Kijk daarvoor op de website van het afvalbrengstation in jouw woonplaats.

Apparatuur die nog heel is, kleding, woondecoratie, speelgoed en dat soort zaken kun je verkopen of doneren. De kringloop is natuurlijk altijd een optie om al je spullen aan te doneren, maar er zijn meer goede doelen waar je aan kunt denken. Ik geef graag een paar tips voor goede doelen:

• Babykleding en babyspeelgoed: Stichting Babyspullen. Zij maken complete pakketten voor gezinnen die een kindje verwachten en die het financieel moeilijk hebben;
• Speelgoed: de speelgoedbank, Stichting Babyspullen (alleen babyspeelgoed), asielzoekerscentrum, pleegzorgorganisatie;
• Kleding: kledingbank, kringloopwinkel, Leger des Heils winkel, Stichting Vincentius;
• Verzorgingsproducten en cosmetica: Blijf-Van-Mijn-Lijf-Huizen, inleveren van deze producten kan bij Soap Treatment Stores.

Extra tip: kleding die stuk is of vlekken heeft kun je alsnog inleveren bij het goede doel van je keuze. Vaak wordt kleding die niet gebruikt of verkocht wordt opgekocht door een lommerd per kilo. Het goede doel waar je jouw kleding afgeeft krijgt er geld voor en dus komt het uiteindelijk beter terecht dan in de vuilnisbak.

8. En nu: volhouden, niet volbouwen

Allereerst: geniet van je ‘nieuwe’ huis! Van de verworven ruimte, het makkelijk terugvinden van je spullen en de rust die het geeft. Nu is het zaak dat je niet opnieuw méér spullen gaat kopen zodat je huis weer vol komt te staan. Wees kritisch voor elke aankoop: heb ik dit écht nodig of is er een andere reden dat ik aan het shoppen ben? Ga ook eens in de zoveel tijd weer door het huis en door je kasten om te zien wat je niet meer gebruikt. Deze tips voor opruimen zijn periodiek voor herhaling vatbaar. En dat gaat steeds sneller en makkelijker als je dit regelmatig doet.

Voor iedereen geldt weer iets anders, voor mij werkt het om te bedenken of ik dat ene shirtje het afgelopen jaar uit de kast heb willen halen om aan te trekken. Of dat ene boek dat ik van mezelf zou moeten lezen, maar waar ik steeds liever een ander boek voor in de plaats pakte. Dat zegt mij genoeg: ik trek liever iets anders aan en ik lees liever wat anders, dus dat shirtje en dat boek gaan weg.

Nog een laatste toevoeging aan het lijstje met tips voor opruimen: om te zorgen dat onnodige spullen je huis binnendringen kun je ook zorgen dat ze niet de drempel over komen. Koop een nee-nee sticker om folders te weren uit je brievenbus (en download in plaats daarvan de Folder-app of niet, want folders kunnen je ook weer aanzetten tot meer kopen), weiger samples bij drogist en parfumerie, weiger gratis reclamemateriaal dat je op straat of in een winkel krijgt (petjes, ballonnen, pennen, etc) en laat je niet verleiden door impulsaankopen bij de kassa.

You can do it! Veel succes!