Imitatiegedrag bij kinderen

Uiterlijk kan je baby met zijn of haar krullend haar en een zonnige glimlach heel wat gelijkenissen vertonen met jezelf of de papa. Maar het is pas wanneer ze enkele maanden oud zijn, dat je begint te denken dat je dubbel ziet. Vanaf dan wordt het lachen geblazen met je kleine meester-imitator. Je kunt jezelf dan wel een bult lachen, maar je kleine spruit neemt zijn of haar imitatiegedrag heel serieus.

Wat betekent imitatiegedrag voor de ontwikkeling van je baby?

Het aanleren van vaardigheden

Bij het zien van de charmante parodieën van baby's wordt meestal snel en vooral een camera bovengehaald, maar het imitatiegedrag van baby's is veel meer dan een show. Door volwassenen te kopiëren tijdens dit cruciale jaar van groei, leren eenjarigen een breed scala aan vaardigheden, variërend van taal tot sociale vaardigheden. Niet alle kinderen bootsen elke beweging van hun ouders na. Betekent dit dat er iets mis is met jouw baby? Neen, sommige kinderen besteden gewoon veel meer tijd aan het observeren en verwerken van informatie voordat ze iets proberen.

Imitatiegedrag met intentie

Vaak kopiëren kleine jongens hun vaders, en kleine meisjes hun moeders. Maar veel ouders zien ook hun zoon mama's lippenstift uitproberen of hun dochter het scheerapparaat van papa. Eenjarige peuters doen wat ze zien. Genderidentiteit begint meestal pas rond de leeftijd van 3 jaar. Mimiek begint bij de geboorte. Veel pasgeboren baby's kopiëren bijvoorbeeld gezichtsbewegingen zoals hun tong uitsteken. Maar pas wanneer ze de leeftijd van een jaar bereiken, begint het echte imitatiegedrag of imitatie met intentie. Een eenjarige begrijpt dat de acties die hij of zij kopieert een betekenis hebben.

Wat drijft imitatiegedrag?

Verbinding en binding

Mimiek creëert een directe verbinding tussen ouder en kind. Imitatiegedrag draait dus allemaal om de binding en verbinding met papa of mama. De aandacht dat baby's krijgen van hun ouders of volgers moedigt de inspanningen voor hun uitvoeringen ook aan. In alle opgewondenheid zullen ze dan ook met plezier hun optreden herhalen.

Stap naar onafhankelijkheid

Imitatiegedrag is ook een stap naar onafhankelijkheid. Terwijl ze de daden kopiëren van volwassenen, realiseren ze zich dat ze kunnen doen wat volwassenen doen. En daar voelen ze zich geweldig bij, waardoor ze het opnieuw proberen. Met imitatiegedrag leren baby's en peuters dat ze controle hebben. Uiteindelijk beginnen eenjarigen niet alleen hun imitatiegedrag om na te bootsen, maar ook om te handelen vanuit zelfmotivatie.

Imitatiegedrag: een proces van vier stappen

Imitatiegedrag is een proces dat zich in vier stappen opsplitst: kijken en luisteren, de informatie verwerken, proberen gedrag te kopiëren en oefenen. De taalontwikkeling van een baby biedt een mooi voorbeeld. Wanneer eenjarigen eenvoudige woorden zoals papa vormen, imiteren ze echt de geluiden die ze om zich heen horen. Na verloop van tijd en na ontelbare herhalingen verwerken ze de informatie. Peuters beginnen eerder geluiden te beperken tot geluiden die logisch zijn. Daarna blijven ze oefenen totdat ze het woord in de juiste context kunnen gebruiken.

Imitatiegedrag in en rond het huis

Huishoudelijke activiteiten zijn de meest voorkomende immitatie-acties van peuters. Ze willen alles doen wat jij doet! Maar hoe grappig het ook lijkt, wanneer je kleine schaduw druk bezig is met jou te spelen, leert hij of zij van om het even wat ze ook imiteert. Houd dus volgende punten in gedachten als je niet voor verrassingen wil komen te staan:

• Ouders van peuters worden constant gevolgd. Tijdens deze kritieke ontwikkelingsperiode is het dus belangrijk om je beste gedrag als voorbeeld te stellen. Of het nu gaat om deftig eten of het niet roken in de buurt van je peuter. Positief gedrag aannemen is uiterst belangrijk voor je peuter. Wees dus een goed voorbeeld!
• Experts benadrukken preventie omdat peuters geen gevoel voor beoordeling hebben. Is je huis nog niet helemaal kindvriendelijk, dan is het nu het moment om het grondig te beveiligen. Veiligheid moet een topprioriteit zijn met peuters in huis!
• Soms is het frustrerend om voortdurende een __kleine imitator rond je te hebben, vooral als ze er een volledig zooitje van maken. Hen afleiden wanneer het nodig is kan helpen!

Moedig je baby aan om te imiteren

Zoals hierboven reeds vermeld, leren baby's veel dingen door de mensen om hen heen te imiteren. Een pasgeboren baby zal zelfs zijn tong uitsteken als reactie op het zien van jouw tong. Imitatiegedrag is voor hen een onderdeel van het leren communiceren, omgaan met anderen en verbinding te leggen. De manier waarop een baby zich sociaal ontwikkelt, is heel erg afhankelijk van wat hen getoond wordt en hoe ze erop reageren. Als je ontvankelijk bent en tijd besteedt aan praten en elkaar imiteren, leert je baby meer geanimeerd te zijn. Als hij of zij wordt beloond met een glimlach van je, dan zal je kind meer geneigd zijn hetzelfde gedrag opnieuw te gebruiken. Telkens wanneer je baby je acties en geluiden herhaalt en imiteert, legt hij of zij essentiële paden af. Daarom zijn spelenderwijs ontwikkelen, herhaling en imitatiegedrag zo cruciaal in het leven van je baby. Maak je geen zorgen dat je baby jouw eindeloze klappende handen en spelletjes saai zal gaan vinden. Baby's weten wat ze moeten leren en worden op natuurlijke wijze aangetrokken in het imiteren van anderen. Het kijken naar je gezicht en de vele gezichtsuitdrukkingen die je maakt, is voor hen iets wat hen nooit verveelt.

Imitatie tips

Omdat baby's vanaf de geboorte beginnen met nabootsen, zijn alle spellen waarbij baby's je kunnen imiteren geweldig. Zelfs met zeer weinig creativiteit vind je gegarandeerd een leuke bezigheid voor je kind. Tevens is het ook leuk voor jezelf om helemaal op te gaan in het spel en je af te stemmen op wat je baby doet. Babyspelletjes zijn de ideale manier om een intieme ervaring met je kind te delen. Hieronder enkele tips:

• Zorg ervoor dat je je altijd in de gezichtslijn van je kind bevindt, zodat hij of zij gemakkelijk oogcontact met je kan maken en zien wat je aan het doen bent.
• Volg de gebaren en bewegingen van jouw lichaam of die van je kind. Dit zal je baby aanmoedigen om te beginnen imiteren. Simpelweg om te zien of zijn of haar gedrag zinvol is en invloed heeft op hoe jij reageert.
• Bewegingen gebruiken is vooral handig als jouw kind niet met speelgoed bezig is. Bijvoorbeeld als hij of zij ronddwaalt in de kamer: volg hetzelfde pad doelbewust, terwijl je probeert om oogcontact te behouden. Kinderen vinden dit heel erg grappig en genieten van de interactie.
• Spreek in een simpele taal. In plaats van lange zinnen te gebruiken, beperk wat je wil zeggen tot maximum drie woorden. Praat ook traag! Hoe trager je spreekt, hoe sneller je baby woorden zal oppikken om te herhalen. Daarnaast is het ook belangrijk om de woorden die je gebruikt zoveel mogelijk te herhalen. Desnoods met de nodige handelingen erbij om je peuter te laten begrijpen wat de woorden betekenen.
• Observeer wat je kind doet met zijn of haar speelgoed en imiteer! Raak niet gefrustreerd als je kind ervoor kiest om op een ongebruikelijke manier met speelgoed om te gaan.
• Bij kinderen die preverbaal zijn of net beginnen te praten, is het belangrijk hen na te bootsen en daarbij de taal imiteert die geschikt is voor de context van het spel. Ook hier is oogcontact en animatie belangrijk!
• Om het spel interessant te houden, kun je je gebaren, gezichtsuitdrukkingen en vocale kwaliteiten overdrijven. Dit zal ook zijn of haar aandacht trekken om wat je doet te gaan imiteren.
• Na verloop van tijd zal het imitatiegedrag van je kind alsmaar toenemen. Het is dan ook belangrijk dat je duidelijk bent in welk gedrag je toelaat en welk niet. Om controle over de situatie te houden: laat alleen gepast gedrag toe!

BELANGRIJK! Hoewel je het imitatiegedrag van je kind wilt aanmoedigen, is het net zo belangrijk om consistent te zijn met de regels en gevolgen van ongepast gedrag. Zo laat je beter niet toe dat het imitatiegedrag van je kind iets stukmaakt of iemand anders verwondt. Als ouder heb je en behoud je de controle over de situatie. Jij bepaalt welk gedrag aanvaardbaar is. Als je kind moeite heeft met het volgen van de regels, moet hem of haar duidelijk gemaakt worden dat zijn of haar gedrag verkeerd is. Dit kan door speelgoed of andere objecten weg te nemen.