De wijde wereld ontdekken is niet zonder risico voor kinderen. Een geknelde vinger, een opgezwollen knie of een grote bult. Dit zijn de veel voorkomende wonden in het leven van een baby of peuter. Wanneer de magische kus niet meer helpt, zal je als ouder zelf moeten optreden om de pijn te doen verzachten. Hier lees je hoe je deze nare ervaringen moet aanpakken en wanneer je een arts moet raadplegen. Een kleine EHBO gids om de eerste zorgen toe te dienen voor dat je eventuele verdere stappen onderneemt.

EHBO behandeling voor de meeste wonden

Snijwonden en schaafwonden zijn de “oorlogswonden” uit de kindertijd. Het is heel normaal dat spelende kinderen dit soort verwondingen oplopen door te ravotten, sport of tijdens gewone dagelijkse activiteiten. Het stoppen met bloeden is het belangrijkste. Het beste is dat je schone rubberen handschoenen in handbereik hebt. In het andere geval reinig je eerste je handen voor dat je in actie schiet om de wond te verzorgen. Het grondig schoon maken van de wond vermindert immers het grote risico dat er een infectie optreedt. Het is echter niet nodig om iets anders dan water te gebruiken. Ontstekingsremmende zalfjes worden niet aanbevolen en helpen de wond niet meteen genezen. Het belangrijkste is dat je het letsel meteen begint te verzorgen volgens een bepaald plan:

  • om meteen druk uit te oefenen op de wond kan je best een droge doek gebruiken. Een theedoek is het meest ideale, maar een kledingstuk of sjaal is eventueel een alternatieve oplossing
  • bij behandeling van een arm of been, kan je best het lichaamsdeel hoger tillen dan het hart. Hierdoor wordt de bloedstroom vertraagt
  • blijf vijf minuten druk oefenen op de wond

Licht opgelopen letsels

Medische hulp is nauwelijks noodzakelijk voor opgelopen kleine wondjes. Na het verminderen van de druk, zou het bloeden helemaal moeten zijn gestopt of alleszins vertraagd tot een kleine straal. Indien dit niet helemaal het geval is, zal je opnieuw druk moeten uitoefenen op de gapende wond. Als je bloedstroom niet kan stelpen, zal je een arts of de spoedgevallendienst moeten opzoeken. Wanneer het bloeden gestopt is, kan je de wond spoelen met water. Zie je vuil in de wond, kan je een pincet gebruiken om eventuele deeltjes te verwijderen. Als je dat niet kan verwijderen zit er niets anders op dan dat je je kind naar de huisarts brengt voor verzorging. Voor alle duidelijkheid: kleine hoeveelheden vuil vormen geen probleem bij schaafwonden.

Grotere opgelopen verwondingen

Net als bij kleine wonden, probeer je het bloeden te stoppen door druk te oefenen op de plek waar de wond zich bevindt. Sla vooral niet in paniek. Breng je kind in de volgende omstandigheden naar de huisarts of naar de spoedafdeling van het ziekenhuis:

  • wanneer je de grote hoeveelheid bloedverlies niet kan stoppen
  • als de wond erg diep is
  • de snee diep is en zich net boven een gewricht bevindt zoals bijvoorbeeld de pols of de knie
  • bij een beet van een dier
  • indien de wond niet proper kan worden gemaakt
  • als je kind de afgelopen vijf jaar geen tetanus vaccinatie meer heeft gehad
  • wanneer de wond terug open gaat ondanks alle pogingen om het bloed te stelpen. Bedek de wond en raadpleeg een arts binnen een dag
  • als bloed onophoudelijk uit de wond blijft spuiten. Dit kan een teken zijn van een slagader die beschadigd is. In die omstandigheden is het van levensbelang – letterlijk en figuurlijk – om bloedverlies zoveel mogelijk te vermijden
  • als er iets in de wond steekt zoals bijvoorbeeld glasscherven

Het opvolgen van wonden

  • vervang voor kleine wonden het verband wanneer het vuil of nat wordt. Verwijder het verband na een paar dagen. Dat bevordert immers het genezingsproces
  • let vooral op tekenen van infecties als de het letsel aan het genezen is. Breng je kind naar de huisarts als het moeilijk geneest of als je roodheid, toenemende pijn, zwelling, vocht of warmte vaststelt rond de omgeving van de wond. Als de wond is geïnfecteerd begint het meestal te ruiken en vaak ontwikkelt je kind ook koorts

Behandeling schaafwonden

Schaafwonden zien er misschien oppervlakkig uit en bloeden nauwelijks. Maar iedereen die er ooit mee te maken heeft gehad, weet dat een schaafwond erg pijnlijk kan zijn. Het is het meest voorkomende huidletsel dat een kind kan ervaren. Het eerste wat je moet doen bij de behandeling ervan is om comfort te bieden omdat kinderen een striemende pijn voelen die wordt veroorzaakt door de schade aan de vele zenuwuiteinden in de huid. De volgende stap is het voorkomen van infecties. Zorg dat je handen gewassen zijn voordat je begint met de verzorging van het letsel. De meeste schaafwonden bevatten vuil of grind wat kan leiden tot infecties als je niet vroegtijdig ingrijpt. Was de omgeving van het letsel met zeep en proper water. Als het vuil niet kan worden verwijderd door zacht wassen, bedek de wond dan met een antikleefverband. Wonden die “schoon” zijn, kunnen zonder verdere behandeling worden genezen. Zij zullen zelfs sneller genezen als ze de eerste 24 uren niet worden bedekt door een verband. Als de wond toch zal moeten worden omzwachteld, vermijd dan verband dat aan de gaas blijft plakken. Het verwijderen kan immers erg pijnlijk verlopen. Als het onbedekt kan blijven is dat het beste omdat binnen de eerste dag zich een korst gaat vormen. Dat werkt een sneller herstel in de hand. Het kan soms fijn zijn om de huid vet te maken met bijvoorbeeld Purelan of Bepanthen.

Behandeling snijwonden en diepere wonden

Deze gaan dieper dan een schaafwond en daarom kunnen grotere bloedvaten worden beschadigd. Hierdoor treden er meer bloedingen op. Bij kinderen kan dat voor extra problemen zorgen. Nadat je je schreiend kind uitvoerig hebt getroost, is het eerste wat je moet doen het bloeden onder controle houden en kijken of je een arts moet raadplegen. In het slechtste geval zal je eventueel naar de spoedafdeling van het ziekenhuis moeten rijden. Je zal zelf de ernst van de situatie op eigen houtje moeten inschatten. Zorg er altijd voor dat je druk uitoefent op de wond met een schone doek als die in de buurt ligt. Om een snee of diepere wond goed te laten genezen, moet die rein zijn. Als je kind in de huid heeft gesneden, moet je de twee kanten dicht naar elkaar toebrengen. Zorg dat je een waterdicht verband aanbrengt om te voorkomen dat het letsel nat wordt.

Hoe kan je voorkomen dat de wond van je kind een litteken achterlaat

Door goed voor de kwetsuur te zorgen en ervoor te zorgen dat je kind gezond eet, kunnen alle wonden genezen. Een goede raad. Bescherm de wond gedurende een jaar tegen de zon. Zo wordt voorkomen dat het litteken donkerder wordt. Het gebruik van een vochtinbrengende zalf, kan ook helpen bij het genezen van littekens.

Wat te doen bij veel bloedverlies

Bepaalde delen van het lichaam hebben een hogere bloedtoevoer dan andere. Delen van het gezicht, inclusief de tong en lippen, bloeden heel veel wanneer ze een snijwond oplopen. Het bloed kan dan echt uit je lichaam gutsen. Een deel van het lichaam met een hogere bloedtoevoer heeft ook voordelen. De wond geneest sneller dan andere lichaamsdelen.

Waarom worden antibacteriële zalfjes niet aanbevolen voor gebruik op wonden

Sterke antibacteriële oplossingen zoals jodium mogen niet gebruikt worden om open wonden schoon te maken. De hoofdreden is dat ze weefselschade kunnen veroorzaken. Hoewel deze zalfjes weliswaar de omliggende huid reinigen, kunnen ze ook een irriterende werking veroorzaken. Het is niet alleen pijnlijk bij het aanbrengen, maar het kan de genezing vertragen. Om die reden wordt het niet aanbevolen, tenzij het specifiek wordt geadviseerd door de verpleegkundige of arts van je kind omwille van de netheid van de wond of het risico op een infectie.