Op welke leeftijd kan ik mijn kind alleen thuis laten?

Een onaangekondigde zakelijke meeting, een kinderoppas die op het laatste nippertje verstek laat gaan of een schoolvakantie: iedereen maakt het in zijn leven wel eens mee dat je je kind alleen thuis moet achterlaten. De cruciale hamvraag luidt dan ook: “Op welke leeftijd kan ik mijn kind alleen thuis laten?” Hieronder enkele richtlijnen wanneer je je kind zelfstandig in huis kan achterlaten zonder ongerust te zijn. Het spreekt voor zich dat je kinderen een bepaalde leeftijd moeten hebben bereikt.

Kind voor eerste keer alleen laten zorgt voor een dilemma

De eerste keer een kind alleen laten in huis zonder toezicht in de buurt zorgt voor elke ouder een tweestrijd. Om te beginnen moet je het wettelijk kader respecteren. Een kind van vijf jaar kan zichzelf maar moeilijk op eigen houtje redden in huis en is verboden bij wet. Voor schoolgaande tieners op een leeftijd van zestien jaar ligt dat uiteraard totaal anders. Meestal zal je zelf moeten oordelen wanneer je kinderen groot genoeg zijn om alleen in huis te blijven. Vastomlijnde regels bestaan hier niet voor en hangt van kind tot kind af. Over het algemeen bestaan er geen vaste richtlijnen. Elk kind is anders en bovendien moet je rekening houden met enkele externe factoren die je zelf moeilijk in de hand hebt. Denk maar aan de buurt. Is het een drukke straat waar veel verkeer is? Kan je steun zoeken bij de buren in geval van nood als je kind alleen in huis is? Is er veel criminaliteit in de omgeving? Het is ook belangrijk om te weten hoe je kind omgaat met verschillende situaties die kunnen ontstaan. Uiteraard speelt de leeftijd een rol van betekenis.

Algemene richtlijnen wat betreft de leeftijd

Hieronder vind je parameters die je best volgt bij het overwegen van de leeftijdscategorie wanneer je van plan bent kinderen alleen thuis te laten:

Onder de zeven jaar

Rond deze leeftijd is het absoluut verboden om kinderen voor een middellange periode alleen in huis te laten zonder toezicht in de buurt. Dat geldt ook in speeltuinen, achtertuinen of in de auto.

Van acht tot tien jaar

Kinderen op deze leeftijd mogen niet langer dan anderhalf uur alleen worden gelaten en dan alleen maar tijdens de dag of in de hele vroege avonduren bij schemerlicht.

Van elf tot twaalf jaar

Mag slechts een drietal uren alleen worden achtergelaten, maar niet lang 's avonds en zeker niet tijdens de nacht.

Van dertien tot vijftien jaar

Kan zonder supervisie thuis alleen worden gelaten, maar ook hier is er 's nachts een beperking.

Van zestien tot zeventien jaar

Er wordt verwacht dat op deze leeftijd de kinderen alleen in huis kunnen blijven. Maar ook hier niet langer dan twee nachten. Sommige kinderen van deze leeftijd hebben soms angst om alleen thuis te blijven wanneer het donker is.

Hoe kan je weten of je kind er klaar voor is om alleen thuis te blijven

Het is belangrijk om te weten dat geen twee kinderen hetzelfde zijn en dat je als ouder intuïtief autonoom moet beslissen wat het beste is voor je kind. Het ene kind is het andere niet. Ook hier kan je enkele hefbomen bekijken voor dat je je kind alleen in huis laat:

afhankelijk van de ouderdom en het niveau van volwassenheid bij je kind
volgt je kind de aanwijzingen goed op
probeer de zelfstandigheid van je kind te achterhalen
hoe lang verwacht je dat je kind qua tijd thuis kan blijven
de bereidheid van buren om een oogje in het zeil te houden
komt het veiligheidsgevoel van je kind niet in gevaar

Leer je kind op voorhand enkele basisvaardigheden

Je kan je kind een aantal basisvaardigheden aanleren die van pas kunnen komen tijdens een noodgeval zoals diefstal, inbraak of bij spoedeisende medische hulp. Enkele aandachtspunten wat je als ouder niet over het hoofd mag zien:

wanneer de 112 bellen
welke informatie moet worden verstrekt bij de noodcentrale van de 112
hoe je deuren en ramen vergrendelt en ontgrendelt
hoe je een veiligheidssysteem (wanneer je over een alarm in je woning beschikt) gebruikt en wat te doen bij het afgaan van het systeem
hoe je de mobiele telefoon gebruikt als je een noodnummer wil draaien
de lichten aan- en uitzetten
wat te doen als er een stroomstoring is
een onbekende belt aan de deur: open doen of niet

Aan te raden is om enkele noodscenario's te bespreken op voorhand. Onderwerp je kind aan bepaalde vragen hoe hij of zij op die situatie zou handelen en reageren.

De laatste checklist voor dat je weggaat

Wanneer je de definitieve beslissing hebt genomen dat je kind klaar is om de eigen boontjes te doppen in huis, kunnen deze praktische tips het voor jou en je kind iets makkelijker maken:

Stel een tijdschema op wanneer jullie bereikbaar voor elkaar zijn

Maak een planning wanneer je elkaar het beste kunt bereiken. Bijvoorbeeld meteen na schooltijd en zorg ervoor dat je kind weet wanneer je beschikbaar bent. Of misschien totaal niet bereikbaar bent op een bepaald tijdstip zodat hij weet dat hij of zij zich geen zorgen hoeft te maken. Maak een lijst op uit een kennissenkring die je kind altijd kan bellen.

Maak duidelijke afspraken over huiselijke basisregels

Stel duidelijke omlijnde regels in wanneer je als ouder niet thuis bent. Wat mag en mag niet tijdens je afwezigheid. Overweeg duidelijke afspraken te maken over volgende regels:

over vrienden of vriendinnen op bezoek krijgen als je niet aanwezig bent
bepaalde kamers van het huis die verboden terrein zijn, vooral voor vrienden
duidelijke afspraken over internet en computerregels
tegen niemand vertellen dat hij of zij alleen de baas is in huis
opschieten met broers en zussen

Maak je huis kindveilig

Hoe goed je kind zich aan de gemaakte onderlinge afspraken houdt, kan je best alles beveiligen wat te maken heeft met veiligheid– en gezondheidsrisico's. Sluit ze zorgvuldig op en plaats ze op een plek achter slot en grendel waar kinderen er niet bij kunnen zoals:

geneesmiddelen
slaappillen die bij overmatig gebruik mogelijk problemen kunnen veroorzaken
alcohol
autosleutels
eventuele aanstekers

Verlies niet uit het oog dat huisdieren een ideale bondgenoot kunnen zijn voor kinderen die voor de eerste keer alleen thuis worden gelaten. Het is een publiek geheim dat het overgrote deel van de kinderen zich veiliger voelen met een huisdier in de buurt.

Ultieme hints voor dat je de stap waagt voor het alleen thuisblijven

overleg altijd eerst met je kind wat hij van je voorstel vindt. Probeer het in de beginfase stap per stap uit
zeg dat je je kind voor honderd procent vertrouwt om die verantwoordelijkheid te dragen
koppel de droger, vaat- en wasmachine af. Zo verminder je de kans op kortsluiting

Wat zegt de Nederlandse wetgeving over het alleen laten van kinderen

Artikel 255 van Het Wetboek van Strafrecht in Nederland zegt letterlijk dat je een hulpeloos kind als ouder niet mag achterlaten. In juridische termen heet dit officieel 'handelsbekwaam'. Vrij vertaald betekent dit dat je je kind niet alleen aan zijn lot mag overlaten wanneer het niet voor zichzelf kan opkomen. Officieel ben je dit pas wanneer je de leeftijd van achttien jaar hebt bereikt. Maar je wordt heus niet op de vingers getikt wanneer je je puber of kind een dag alleen thuis laat. Tenzij er in het ergste geval iets misloopt binnenshuis. Dan hangt er een celstraf van twee jaar of een geldboete van bijna twintigduizend euro boven je hoofd.