Depressieve gevoelens tijdens de zwangerschap

Een zwangerschap is een leuk gebeuren waarbij je je euforisch voelt en zo mooi gloeit, toch? Dat is wat iedereen elkaar doet geloven, maar waar minder over wordt gepraat zijn de depressieve gevoelens die tijdens een zwangerschap kunnen opzetten en dat wel een op de acht vrouwen een prenatale depressie ervaart. Dit taboe zorgt voor nog meer eenzame gevoelens en schuldgevoelens. Je voelt je helemaal niet happy met de zwangerschap en denkt misschien zelfs: ‘word ik een slechte moeder?’

Iedereen lijkt er altijd van uit te gaan dat een zwangerschap goed nieuws is en dat je dus blij moet zijn als je zwanger bent. Er zijn namelijk zoveel vrouwen die graag zwanger willen worden, maar voor wie dit niet mogelijk is. Natuurlijk is nieuw leven een prachtig geschenk. Dat betekent niet automatisch dat je je blij voelt tijdens je zwangerschap, of het nu gepland is of niet.

Een prenatale depressie: wat is dat precies?

Een prenatale depressie heeft veel overeenkomstige symptomen met een ‘gewone’ depressie: Je voelt je bijvoorbeeld moe, somber, lusteloos en je hebt geen zin en energie om iets te ondernemen. Daarnaast kan het zijn dat je geen eetlust hebt of moeilijk slaapt. Natuurlijk verschilt een depressie van persoon tot persoon en de een zal bepaalde symptomen wel of juist niet ervaren. De depressie is prenataal wanneer deze onlosmakelijk verbonden is met de zwangerschap. Zo voel je je heel somber, omdat je je veel zorgen maakt over de verandering die de baby teweeg gaat brengen of je wordt verzwolgen door de gedachte dat je niet goed voor je kindje kan zorgen. Kortom: je geniet niet echt van de zwangerschap. Natuurlijk kunnen zorgen en stemmingswisselingen tijdens een zwangerschap normaal zijn. Het stellen van een diagnose is niet gemakkelijk, omdat de klachten veel weg kunnen hebben van de klachten die je normaal gesproken ook zou ervaren bij een zwangerschap, maar wanneer somberheid aanhoudt voor een langere periode is het tijd om aan de bel te trekken.

Hoe overkom je de depressieve gevoelens tijdens je zwangerschap?

Wanneer je zwanger bent is je lichaam een speelweide voor hormonen. Deze kunnen voor zware stemmingswisselingen zorgen en er zijn ook wel vermoedens dat deze hormonen gedeeltelijk verantwoordelijk kunnen zijn voor prenatale depressies bij sommige vrouwen. Helaas hebben behandelingen gebaseerd op het toedienen van bepaalde hormonen nog niet uitgewezen effectief te zijn. Hoe kom je dan van die nare depressieve gevoelens af? Ten eerste is het belangrijk om hulp te zoeken, zodat je er niet alleen voor staat. Vervolgens kan je samen op zoek naar factoren die je kan veranderen om zo uit je depressie te komen. Zo is een positief zelfbeeld erg belangrijk. Het kan dus helpen om je gynaecoloog of een psycholoog in vertrouwen te nemen. Daarnaast kunnen ook factoren van buitenaf meespelen. Misschien ben je gestopt met roken vanwege de zwangerschap, of ondervind je stress van werk, financiële problemen of van je relatie. Al deze mogelijke factoren kun je op een rijtje zetten zodat je ze een voor een kunt aanpakken. Wat vooral belangrijk is, is om iemand in vertrouwen te nemen bij wie je je gevoelens en angsten kwijt kan. Is dit niet voldoende om je gevoelens te boven te komen, dan is het belangrijk om verdere stappen te ondernemen.

Waarom is het belangrijk de depressie te behandelen?

Het feit dat zwangere vrouwen zich schamen voor hun depressieve gevoelens is een groot probleem. Het kan er namelijk toe leiden dat ze niet goed voor zichzelf zorgen, waardoor dit invloed kan hebben op hen en de baby. In geval een prenatale depressie niet serieus wordt genomen en er dus geen behandeling plaatsvindt, kan het bovendien zo zijn dat deze overgaat in een postnatale depressie. Dit is niet altijd het geval, maar het verhoogt zeker de kans op een postnatale depressie. Een prenatale depressie heeft niet alleen effect op jou als moeder, maar ook op je ongeboren baby. Dit is aan de ene kant informatie die je niet wilt horen. Het kan je angst, somberheid en ongegronde schuldgevoelens vergroten, maar het is wel belangrijk om hierop van de hoogte te zijn. Het kan namelijk net dat duwtje in de rug zijn die je nodig hebt om op zoek te gaan naar hulp wanneer je met depressieve gevoelens worstelt tijdens je zwangerschap. Zo kan een prenatale depressie de oorzaak zijn van het prematuur ter wereld komen van je baby of van een licht geboortegewicht. Bovendien kan het zijn dat je baby minder actief en aandachtig is dan zijn leeftijdsgenootjes. Ga dus op zoek naar hulp wanneer je bemerkt dat de depressieve gevoelens je leven verstoren.

Wanneer loop je een verhoogd risico op een prenatale depressie?

Onder invloed van hormonen ondervind je als zwangere vrouw veel veranderingen, maar de een ondervindt hier meer problemen van dan de ander. Oorzaken hiervan kunnen wijd uiteenlopen. Zo loop je een verhoogd risico op depressieve gevoelens tijdens je zwangerschap wanneer je misbruikt bent als kind, eerder in je leven al eens depressief bent geweest en wanneer je heftige ochtendmisselijkheid ervaart. Ook financiële problemen, relatieproblemen, stress, onzekerheden en een ongewenste zwangerschap kunnen bijdragen tot depressieve gevoelens.

Veel vrouwen zoeken geen hulp, maar waarom?

We hebben al gezien dat het niet blij zijn tijdens een zwangerschap taboe is. Niemand praat erover en daardoor voel je je als vrouw met een prenatale depressie vaak alleen en onbegrepen. Daarnaast speelt schaamte een grote rol bij het stilzwijgen. Je bent opgegroeid met het idee dat zwanger zijn een blijde gebeurtenis is voor een aanstaande moeder en je schaamt je voor je negatieve gevoelens. Je vraagt je misschien af: ‘waarom ben ik niet blij, net zoals de rest?’ en ‘Waarom kijk ik niet uit naar het vasthouden van mijn kindje wanneer het ter wereld is gekomen?’ Ook schrik van de negatieve gedachten zorgt er misschien voor dat je je gedachten niet uitspreekt. Want wat als al die negatieve gedachten waar zijn en je straks echt niet blij bent met je kindje? Wat als je partner je niet begrijpt en misschien zelfs je negatieve gevoelens bevestigt? Een andere reden dat vrouwen hun gevoelens vaak stilhouden is omdat ze het gevoel hebben dat ze met het uitspreken van hun gedachten toegeven dat ze een slechte moeder worden. ‘Ik kan de stress nu al niet meer aan, hoe moet dat als mijn baby geboren is?’ Spookt het misschien door hen heen. Ten slotte hebben sommigen het gevoel dat ze alles overdrijven. Ze bagatelliseren de stemmingswisselingen en proberen zichzelf te vertellen dat ze zich beter zullen voelen na de bevalling.

Het opzoeken van een forum: go or no-go?

Het kan zijn dat je er over nadenkt: steun zoeken bij een forum en vrouwen zoeken die je kunnen troosten en helpen, omdat ze hetzelfde hebben meegemaakt. Dit kan inderdaad helpen om de eenzaamheid en het gevoel om onbegrepen te zijn te verjagen. Bedenk echter ook dat je niet weet wie je tegenkomt op een forum. Het kan zijn dat je afgekat wordt met stekende woorden en dit zou je behoorlijk kunnen schaden in deze gevoelige periode in je leven. Verstandiger is dus om hulp te zoeken bij iemand die je kent en die jou beter kan begrijpen wanneer je depressieve gevoelens ervaart tijdens je zwangerschap.