Couvade-syndroom: mannen met zwangerschapsverschijnselen

In dit artikel “Couvade-syndroom: mannen met zwangerschapsverschijnselen” wordt uitgelegd wat precies de symptomen hiervan zijn. Nochtans is het niets om mee te lachen of er de spot mee te drijven. Het couvade-syndroom komt vaak voor. Eén vierde tot de helft van de mannen lijdt aan een milde vorm van dit syndroom. Het wordt niet beschouwd als een aandoening en staat ook niet geboekstaafd als een psychisch probleem. Het heeft alles te maken met het hormonenlandschap bij mannen tijdens de zwangerschap van hun vrouw.

Wat is het couvade-syndroom

Terwijl de partner zwanger is, ervaren sommige vaders zelf symptomen die verband houden met zwangerschap. Ze hebben bijvoorbeeld speciale trek in eten of komen spectaculair aan. Deze toekomstige vaders ervaren dit soort empathische symptomen als reactie op de zwangerschap van hun partner. Dit heet ook wel couvade. Andere bijnamen en synoniemen zijn het zwangere papasyndroom, sympathieke zwangerschap of mannelijke zwangerschapservaring. Dit syndroom dat geen ziekte is, is meer verspreid dan je denkt. Wetenschappers schatten het fenomeen tussen een kwart en de helft bij de toekomstige mannen. Vooral bij de categorie van mannen die een eerste baby verwachten. Dat er geen uitgesproken cijfers over bestaan heeft te maken met het feit dat mannen de neiging hebben niet over deze symptomen te willen praten naar de buitenwereld toe.

De symptomen

Het couvade-syndroom bevat een brede waaier aan fysieke en psychische symptomen die mannen ervaren tijdens de zwangerschap van hun partner. Over het algemeen verschijnen de symptomen in het eerste trimester, verdwijnen grotendeels tijdens het tweede trimester en keren intensiever terug in het derde trimester. Vaak verdwijnen de verschijnselen bij de geboorte van de baby of kort daarna. De meest voorkomende lichamelijke symptomen zijn misselijkheid, braken en brandend maagzuur. Sommige toekomstige vaders kunnen ook symptomen ervaren die hun psychologisch welzijn beïnvloeden. Zij kunnen stemmingswisselingen en prikkelbaarheid ondergaan. Hieronder een lijst welke symptomen het couvade-syndroom beïnvloeden:

Op fysiek vlak

's morgens last van misselijkheid
problemen met de maag en last van maagzuur
regelmatig pijn in de buik
een opgeblazen gevoel in de buik
een verandering van eetlust
problemen met de ademhaling
tandpijn
krampen aan de benen
knagende pijn in de rug
vervelende irritatie aan de urinewegen

Psychische klachten

het slaappatroon verandert voortdurend
een verhoogde angst en neerslachtigheid
het libido vermindert
een rusteloos gevoel

In meer extreme gevallen beweren onderzoekers dat de symptomen kunnen bestaan uit weeën en neusbloedingen. De weeënpijn staat algemeen omschreven als sympathiepijn.

Er bestaan veel theorieën hierover

Een aantal theorieën proberen uit te leggen hoe het couvade-syndroom zich ontwikkelt. Een of meer van deze factoren kunnen bijdragen aan het optreden van het couvade-syndroom , hoewel medische experts nog steeds niet weten waarom sommige mannen de aandoening ontwikkelen. Volgende veronderstellingen proberen het fenomeen couvade te verklaren:

Het kan een hormonale reactie zijn. Volgens recent uitgevoerd onderzoek is dit syndroom gekoppeld aan een daling van testosteron. Bovendien hebben mannen die plotseling meer prolactine produceren – een belangrijk hormoon tijdens de zwangerschap en borstvoeding – meer kans op couvade. Na de geboorte van het kind reageren deze vaders ook sterker op de signalen van de baby.
De couvade kan een verlangen van de vader uitdrukken om fysiek betrokken te zijn bij de zwangerschap van zijn partner. Bovendien wordt in sommige traditionele samenlevingen de overgang van de status van jongeman naar die van vader symbolisch geïmiteerd door een couvade-ritueel.
Voor sommige mannen zou dit een manier zijn om hun bezorgdheid en angsten over de gezondheid van hun baby uit te drukken, hun angst om een nieuw lid in het gezin te begroeten of de angst dat ze niet goed weten hoe ze zelf voor het kind moeten zorgen bij de geboorte.
Het zou een reactie zijn op de overgang naar de rol van vader. Het zou de vader in staat stellen zich aan te passen aan de emoties die horen bij zijn nieuwe rol. Mannen die lessen hebben gehad voor de zwangerschap, worden vaker door het syndroom getroffen. Het zou zich daarom kunnen manifesteren door de betrokkenheid van de vader tijdens de zwangerschap van zijn vrouw en de voorbereiding op het vaderschap.
Zwangerschapsverschijnselen bij mannen kan ook worden verklaard door het gevoel op een zijspoor te staan in een periode waarin de aandacht vooral op de moeder is gericht. Mannen die zwangerschapsverschijnselen vertonen zouden jaloers zijn dat hun partner een baby draagt. Ze kunnen ook bang zijn om hun plaats bij hun partner te verliezen.
Als de moeder voor het eten en koken zorgt, kunnen haar verlangens en toenemende voedselbehoeften de eetgewoonten van het gezin veranderen. Dit kan bijdragen aan de gewichtstoename van de toekomstige vader en zijn maag- en darmklachten.

Wat kan je er zelf aan doen

Verschillende hulpmiddelen kunnen worden ingevoerd om die tijdelijke passage bij vaders onder controle te krijgen. Hier volgen enkele praktische tips:

Neem een goede levensstijl aan

Beperk bijvoorbeeld voedsel dat dikmakend is zoals zoetigheid. Vermijd ongezonde snacks, eet een verscheidenheid van fruit, drink voldoende water. Maak tijd voor beweging en neem de tijd om te rusten.

Praat over je emoties

Ga een gesprek aan met je partner zodat je kan worden gerustgesteld. Het kan ook helpen om je ervaring als toekomstige vader met andere vaders te delen.

Voorkom dat je wordt buitengesloten

De toekomstige vader kan deelnemen aan sessies voor de zwangerschap om zich voor te bereiden op het komende vaderschap. Of de moeder vergezellen naar medische afspraken en echo's. De babykamer voorbereiden en dergelijke.

De baby strelen

De buik van je partner strelen en regelmatig met de baby praten. Deze oefening helpt je contact te maken en je band met de baby te versterken.

Vaders krijgen ook hormonen die borstvoeding geven

Eén van de belangrijkste onderzoeken in de afgelopen jaren door wetenschappers uitgevoerd, bevestigde dat een couvade-zwangerschap mogelijk te wijten is aan verhoogde niveaus van het moederhormoon prolactine bij mannen. Meestal geassocieerd met moeders die borstvoeding geven, ontdekten de onderzoekers dat het ook aanwezig was bij vaders. Het moederhormoon steeg met twintig procent wanneer vaders hun pasgeboren baby's onmiddellijk na de geboorte beginnen te knuffelen. Daarnaast treedt een tweede hormonale verandering bij mannen op rond het tijdstip van de bevalling, waarbij de testosteron niveaus dalen naarmate de geboorte met rasse schreden nadert. Diezelfde wetenschappers kwamen tot de conclusie dat de band tussen vader en baby instinctief is en dat couvade-zwangerschap een bijwerking van zwangerschap kan zijn, waarbij hormonale veranderingen sommige mannen evenzeer treffen als vrouwen.

Om te onthouden

Wat zijn de hoofdlijnen waar je als vader rekening moet houden:

Veel toekomstige vaders kunnen zelf zwangerschapssymptomen ervaren
De kenmerken kunnen zowel fysisch als psychisch zijn
Couvade-zwangerschap kan te wijten zijn aan hormonale veranderingen, maar ook aan de overgang van de man naar zijn nieuwe rol als vader
De vader die symptomen van zwangerschapsverschijnselen ervaart, moet dit indien nodig met de arts of met zijn echtgenoot bespreken