Heeft je kind koorts, rode plekjes op handen en voeten en blaasjes in de mond? Dan zou het zomaar kunnen zijn dat je te maken hebt met hand,- voet- en mondziekte. Ondanks dat de ziekte behoorlijk besmettelijk kan zijn, is hij verder vrij onschuldig. Wat is hand,- voet- en mondziekte nu precies, wat kan je verwachten en wat kan je doen om je kind te helpen?

Enterovirus EV-71

De klinische naam van deze infectie is het Enterovirus EV-71. Omdat de ziekte zich vooral uit door kenmerkende vlekjes op handen en voeten, en blaasjes in de mond, wordt het in de volksmond ook wel hand,- voet- en mondziekte genoemd. Door deze benaming wordt de ziekte nog wel eens verward met mond- en klauwzeer; een ziekte die voorkomt bij dieren. Deze twee ziektes hebben echter niks met elkaar te maken.

Symptomen en verloop

Naast de vlekjes en blaasjes bij handen, voeten en mond, kan je kind last krijgen van aanvullende symptomen. Ook kan het zo zijn dat iemand eerst last heeft van (een van deze) andere symptomen, voordat de vlekjes en blaasjes zichtbaar zijn. Denk hierbij aan:

De tijd tussen besmetting en ziek worden is gemiddeld drie tot zes dagen. Naast de bovengenoemde symptomen kan je kind ook last krijgen van luieruitslag.

Wie kan besmet raken met deze ziekte? 

Eigenlijk kan iedereen besmet raken met het Enterovirus, dus ook volwassenen. De meeste mensen die te maken krijgen met de ziekte zijn tussen de nul en tien jaar oud. Toch zijn het vooral kinderen onder de vijf jaar die het meeste risico lopen door het virus besmet te raken. Je kan de ziekte vaker dan één keer krijgen, dus ook wanneer je al eens eerder besmet bent geweest loop je risico nog eens besmet te raken.

Besmetting

De ziekte is zeer besmettelijk en wordt voornamelijk verspreid door de lucht en via de ontlasting. De besmetting kan al een week voor de uiting van symptomen plaats hebben gevonden. Dit betekent ook dat iemand het virus bij zich kan dragen, en anderen kan besmetten, zonder zich hiervan bewust te zijn. Het virus kan zich verspreiden door aanraking van alledaagse objecten, zoals deurklinken, speelgoed of bijvoorbeeld een kraan. Ook de ontlasting van een persoon met het virus kan besmettelijk zijn. Hierdoor moet er extra aandacht worden besteed aan goede hygiëne, bijvoorbeeld tijdens het verschonen van een luier.

Een besmetting met het virus is moeilijk te voorkomen, maar je kan zelf wel een aantal zaken doen om het zoveel mogelijk te beperken. Het is raadzaam extra aandacht te besteden aan een goede handhygiëne, zowel bij jezelf als bij je kind. Gebruik bij hoesten en niezen vooral papieren zakdoekjes, die je direct daarna kan weggooien. Zorg dat de kinderen de handen wassen, probeer besmette kleding direct te wassen en zorg voor extra ventilatie in huis om besmetting via de lucht zoveel mogelijk te voorkomen. Ook het delen van spullen, zoals speelgoed of handdoeken, wordt afgeraden. Maak het speelgoed extra goed schoon na gebruik en stop handdoeken direct na gebruik in de was.

Gevaarlijk

Hand,- voet- en mondziekte is in principe een onschuldige ziekte. Het virus kan echter wel een gevaar vormen voor pasgeboren baby's. Wanneer een baby binnen tien dagen na geboorte besmet raakt met het virus, is er een verhoogde kans op een ernstiger verloop. Baby's kunnen sneller een hoge koorts krijgen en lopen het risico uit te drogen doordat blaasjes in de mond het drinken pijnlijk maken. De ziekte komt gelukkig relatief weinig voor onder deze groep. Ook wanneer je zwanger bent vormt het virus geen gevaar. Toch is het verstandig om besmetting met het virus zoveel mogelijk te voorkomen, zodat het virus niet direct na de geboorte alsnog kan worden overgedragen.

Behandeling

Hand,- voet- en mondziekte gaat meestal binnen één of twee weken vanzelf over. Er is dan ook geen medicijn waarmee deze ziekte kan worden behandeld. Je kan uiteraard wel een aantal van de symptomen behandelen, om het wat dragelijker te maken voor je kind. De blaasjes en vlekjes verdwijnen in principe vanzelf, zonder dat er een litteken achterblijft.

Houd er rekening mee dat de blaasjes in de mond pijnlijk kunnen zijn bij eten en drinken. Ondanks de pijn blijft het wel belangrijk om goed te blijven drinken, vooral wanneer je kind ook koorts heeft. Doen de blaasjes in de mond teveel pijn? Dan is het verstandig even langs de huisarts te gaan. Ook wanneer je het idee hebt dat de blaasjes op de huid ontstoken zijn, is het raadzaam het even te laten controleren door een huisarts.