Tijdens de zwangerschap wordt er 9 maanden lang uitgekeken naar de geboorte van een kindje. En dan is het kindje daar ‘opeens’. Hoewel de baby niet meer in haar buik zit, voelt de moeder zich in het begin vaak nog wel één geheel met de baby. Voor de baby is zijn of haar moeder de gehele wereld. Sommige vaders voelen zich in het begin misschien overbodig of onzeker. Toch is er, ook in het begin, wel degelijk een belangrijke rol weggelegd voor de vader.

Dit artikel beschrijft de rol van de vader na de geboorte van een kind. Het legt uit waarom het belangrijk is dat de vader actief betrokken is bij de pasgeborene. Ook geeft dit artikel praktische tips voor verse vaders en legt het uit hoe een vader kan helpen na de geboorte.

Jaloezie van de vader

Er zijn vaders die in het begin een vorm van jaloezie ervaren wanneer ze naar het kindje kijken. De moeder is constant druk met het kleintje, dus het is niet verwonderlijk dat de man nu wat minder aandacht krijgt. Ook geldt dat de intimiteit tussen de jonge ouders in het begin vaak ver te zoeken is. Niet zelden komt (mede) hierdoor de relatie van jonge ouders onder druk te staan. En waar de vader ’s avonds eerst rustig tv kon kijken, is hij nu druk met het doen van boodschappen, wassen van babykleertjes en spoelen van speentjes.

Het is verlijdelijk voor een moeder om iedere seconde met de pasgeboren baby door te brengen. Toch is dit niet goed. Hieronder staat uitgelegd waarom niet. Wanneer de moeder zich ervan bewust is, dat zij ook aandacht aan de vader moet blijven geven, komt dit zowel de ouders als de baby ten goede. De moeder kan daarnaast ook de betrokkenheid van de vader stimuleren door hem bijvoorbeeld de leiding te laten nemen bij het badderen of tijdens het slaapritueel.

Rol van de verse vader

De eerste belangrijke rol van de vader na de geboorte is het mede mogelijk maken dat de moeder een goede relatie en hechting kan opbouwen met de baby. De vader beschermt de moeder en het kind tegen alles wat de band tussen hen beiden kan aantasten. Een jonge moeder is enorm gevoelig. Wanneer het een moeder lukt om haar kindje te voeden en te troosten wanneer dit nodig is, zal zij zich goed voelen. Maar er zijn ook momenten waarop het kalmeren van de baby niet lukt of momenten waarop de baby blijft krijsen uit één of ander ongemak. Mogelijk zijn er ook momenten waarop het kraambezoek de deur blijft platlopen en de moeder blijft voorzien van (ongevraagde) adviezen. Op deze momenten kan een moeder gaan twijfelen aan zichzelf en aan de relatie met haar kind. Het is aan de vader om de vrouw op deze momenten te steunen en helpen. Zodanig, dat de vrouw weer vertrouwen in haar rol als moeder krijgt.

De tweede belangrijke rol van de man is het zelf opbouwen van een band met de baby. De relatie tussen een moeder en kind is niet hetzelfde als de relatie tussen een vader en een kind. Deze relatie hoeft ook niet hetzelfde te zijn. Mannen hebben een andere manier van zorgen: ze hebben een andere geur en dragen en wiegen de baby bijvoorbeeld anders. Vaders laten de baby ervaren dat de wereld groter is dan alleen de armen van zijn moeder. De vader helpt de baby op deze manier relaties met andere mensen aan te gaan.

Veel moeders vinden het moeilijk om hun baby uit handen te geven. Zelfs als het maar voor even is, of als het om de vader gaat. Met bevend hart staan ze toe dat de vader een flesje geeft of ze blijven twijfelen of de man wel goed voor de baby zorgt als ze even van huis zijn. Wanneer de moeder niet toestaat dat de baby door anderen verzorgd of geknuffeld wordt, belemmert ze hiermee de mogelijkheid voor de baby om banden met anderen op te bouwen. Dit heeft als gevolg dat het kind zich minder goed voelt in andermans handen en dat de vader zich onbekwaam of overbodig voelt.

Praktische tips hoe vaders kunnen helpen

De rol van de vader is belangrijk. Net zo belangrijk als de rol van de moeder. De vader kan zijn rol op verschillende manieren vormgeven:

  • Doe vanaf het begin mee met de verzorging van de baby. Badderen, verschonen, spelen en wiegen kunnen mannen net zo goed als vrouwen. Door betrokken te zijn bij de verzorging van de pasgeborene, ondersteun je de moeder en werk je aan een band met je kind.
  • Zorg voor de moeder. Gierende hormonen, kraamtranen, stuwing, rugpijn. Veel vrouwen hebben het na de geboorte niet zo gemakkelijk. Luister naar haar en help haar. Neem wanneer mogelijk dagen vrij en biedt haar praktische hulp als het brengen van ontbijt op bed of het het masseren van haar rug.
  • Help bij het voeden. Borstvoeding geven is een intensief proces en vraagt veel doorzettingsvermogen en geduld van de moeder. Geef haar praktische hulp (zoals het inschenken van een glas water of het aangeven van een kussen) en ondersteun en motiveer haar wanneer het borstvoeden niet lekker loopt. Wanneer de baby flesvoeding krijgt, kun jij de baby net zo goed voeden als de moeder. Ook ’s nachts.
  • Verdiep je in het vaderschap. Het vaderschap vormt een uitdaging. Zelfs wanneer je al kinderen hebt, leert ieder volgend kindje je wat nieuws. Doe navraag wanneer nodig of lees een boek over opvoeden: geef toe wanneer je iets niet weet.
  • Besteed aandacht aan je relatie met de moeder. Een baby kost veel energie en tijd. Veel jonge ouders zijn daarom in de eerste periode constant moe. Daarbij geldt dat de ouders een nieuwe rol hebben gekregen. Dit kan ervoor zorgen dat de relatie tussen hen onder druk komt te staan. Aandacht geven aan de partner heeft dan even niet de hoogste prioriteit. Toch is het belangrijk om dit wel te blijven doen. Overleg met elkaar over het ouderschap en deel verwachtingen. Blijf praten, blijf positief en help elkaar: jullie vormen een team.