Remifentanil als pijnbestrijding tijdens de bevalling

Veel vrouwen maken gebruik van epidurale anesthesie tijdens de bevalling om de ondraaglijke pijnscheuten te verlichten. Maar elk voordeel heeft ook zijn nadeel omdat er nogal bijwerkingen kunnen optreden. De jongste jaren is de alternatieve pijnstiller remifentanil aan een opmars bezig en wordt toegediend via een infuus. Het is een soort morfine waarbij je met een pompje de hoeveelheid zelf kan regelen. Hieronder lees je er alles over: remifentanil als pijnbestrijding tijdens de bevalling.

Wetenschappelijk onderzoek over remifentanil

Onlangs werd een wetenschappelijk onderzoek uitgevoerd naar de werking van remifentanil als pijnbestrijding tijdens de bevalling. De discussie over epidurale anesthesie is decennialang al een omstreden thema. Het gebruikte fentanyl wordt beschouwd als één van de meest verguisde medicijnen van de afgelopen jaren. Hoewel op grote schaal deze pijnstiller werd gebruikt om pijn van de bevalling te verlichten, baart epidurale anesthesie veel vrouwen vaak zorgen. Voortdurende schudbewegingen (tremor) en hoofdpijn zijn de voornaamste bijwerkingen. De locatie van deze anesthesie is ook eng. Om inderdaad een ruggenprik te maken, moet de anesthesist een dunne katheter – kleine flexibele buis – in de epidurale ruimte van de wervelkolom aanbrengen. Vanuit dit oogpunt is remifentanil een goed alternatief, omdat het intraveneus wordt toegediend. Het tweede voordeel is dat er geen anesthesist meer aan te pas komt wat de kosten van de behandeling alleen maar kan drukken.

Remifentanil is een patiënt gecontroleerde pijnstiller die wordt toegediend via een infuus wat betekent dat het door de patiënt wordt geregeld met behulp van een pompje. Voor alle duidelijkheid: het is niet beschikbaar voor thuisbevallingen. Uit dat onderzoek beek eveneens dat de alternatieve pijnstiller remifentanil de pijn beter kan verlichten. Het vermindert ook de noodzaak van een ruggenprik voor zwangere vrouwen tijdens de bevalling. In tegenstelling met tegenhanger pethidine, dat het meest wordt gebruikt tijdens de bevalling, biedt het een echte effectieve pijnverlichting voor veel vrouwen en heeft het geen ongewenste bijwerkingen zoals misselijkheid. Uit verder onderzoek bleek ook dat de gemiddelde pijnscores die remifentanil kregen een stuk lager lagen dan de vrouwen die pethidine toegediend kregen. Vrouwen in de remifentanilgroep rapporteerden ook meer voldoening over hun pijnverlichting en de effectiviteit ervan.

Een keuze maken van pijnstillers tijdens de bevalling

Een bevalling is op zijn zachtst uitgedrukt pijnlijk te noemen. Het is goed om weten welke pijnstillers in Nederland en België worden gebruikt wanneer de weeën zijn begonnen. De gynaecoloog zal in onderling overleg de verschillende mogelijkheden met jou bespreken. De keuze is ook afhankelijk van individu tot individu. Hieronder lees je de voor- en nadelen van de meest gebruikte pijnstillers. Je hebt een keuze uit drie hoofdcategorieën:

• De epidurale ruggenprik
• De inspuiting van morfine of pethidine
• Het nieuwe alternatief: remifentanil met pomp

De epidurale ruggenprik

• Aanbrengen: een katheter in de rug
• Controles: CTG bloeddruk, zuurstof, blaaskatheter
• Doeltreffend: goed, maar tien procent vindt het onvoldoende
• Uren werking: vrij lang
• Voordeel: medicatie niet nadelig voor het kind, moeder heeft nauwelijks een sufferig gevoel en werkt lang na
• Nadeel: het risico bestaat dat bloeddruk zakt, mogelijk koorts voor moeder en het kind, niet iedereen is tevreden, het vermindert de drang van het persen

De inspuiting van morfine of pethidine

• Aanbrengen: injectie
• Controles: CTG
• Doeltreffend: 2 – 4 uur
• Uren werking: vrij lang
• Voordeel: eenvoudig toedienen
• Nadeel: moeder ondergaat alles heel suf, één op vier is tevreden over het pijnstillend effect, soms moet de ademhaling worden gesteund, het kind ondergaat ook de medicatie

Het nieuwe alternatief: remifentanil met pomp

• Aanbrengen: infuus
• Controles: CTG, bloeddruk, zuurstof, ademhaling
• Doeltreffend: redelijk
• Uren werking: 2 – 4 uur
• Voordeel: kan helpen binnen voor een korte periode, goede zelfcontrole
• Nadeel: sufheid en niet helemaal bewust tijdens de bevalling, soms stoornissen met de ademhaling, is minder efficiënt dan de prik in de rug, kind krijgt ook die medicatie

Wanneer wordt remifentanil gebruikt en hoe werkt het?

Bij een korte bevalling

Als je geen voorkeur geeft aan een prik in de rug, kan je best voor de optie met Remifentanil kiezen. De pijnstiller is het beste bruikbaar wanneer wordt voorzien dat de bevalling heel snel gaat plaatsvinden. Het staat je vrij uiteraard welke vorm van pijnstiller je kiest. Dit doe je in een open gesprek met de behandelende gynaecoloog die je op voorhand de voor- en nadelen uitlegt.

De werking van remifentanil

Het is een pijnstiller die heel kort, maar krachtig werkt. De duurtijd is tussen de twee en vijf minuten. Daarna verdwijnt het ook meteen uit je lichaam. Het werkt in tegenstelling met andere pijnstillers tijdens de bevalling meteen. Remifentanil wordt toegepast door een infuus en een pompje. Dit laat je toe zelf je pijngrens te regelen door op een knopje te drukken. Voor veel vrouwen is die zelfcontrole via het pompje heel belangrijk. Je krijgt hierdoor het gevoel de bevalling zelf te kunnen regelen. De dosis is trouwens begrensd. Met andere woorden: als je de maximale dosis hebt bereikt, stopt de pomp met remifentanil te geven.

Wat zijn de gevaren bij het toedienen?

De werking die meteen in gang schiet bij de toediening van de pijnstiller, kan soms zorgen voor ademhalingsproblemen. Dit werd tijdens een onderzoek niet bij iedereen vastgesteld. De verloskundige of een verpleegkundige houdt dit nauwlettend in de gaten. Vooral het eerste uur kan cruciaal zijn in verband met de stoornissen met de ademhaling. Daar staat tegenover dat je je pijn zelf kan controleren. Uit dat wetenschappelijk uitgevoerd onderzoek bleek dat de meeste vrouwen die controle over de pijnbestrijding als grootste pluspunt zagen. Bovendien stilt het de pijn stukken beter dan pethidine. Anderzijds haalt de ruggenprik een betere score dan remifentanil.

Zijn er nadelen verbonden voor de baby

De toegebrachte medicatie komt via de placenta bij de baby terecht. Wetenschappelijk onderzoek heeft dit nog niet bewezen, maar het zou kunnen dat bij de geboorte de baby beetje slaperig op de wereld komt. Problemen met de ademhaling zijn nog niet voor gekomen en werden tot op heden ook nog niet vastgesteld.