Kan je een oorontsteking voorkomen bij je kind?

Een oorontsteking is niet alleen vervelend maar vooral erg pijnlijk. Bijna de helft van onze kinderen jonger dan tien jaar heeft er last van. Het gaat dan vaak om een acute middenoorontsteking. Kun je een pijnlijke oorontsteking voorkomen? En wat kun je hier zelf aan doen? En in het slechtste geval, doeltreffend te behandelen en het genezingsproces te verkorten? Lees snel verder om hier achter te komen!

Wat is een oorontsteking?

Een oorontsteking manifesteert zich vooral in ons middenoor. Vooral baby’s en jonge kinderen tot tien jaar hebben er last van. Borstvoeding verkleint het risico op een oorontsteking aanzienlijk. Ons middenoor is in normale omstandigheden een holle buis die achter ons trommelvlies ligt. Deze buis van Eustachius verbindt ons middenoor met onze neus- en keelholte. Ze zorgt voor de juiste druk in ons middenoor en beschermt ons oor tegen allerlei ziekteverwekkers.

Bij een acute oorontsteking bevinden deze ziekmakende virussen en-of bacteriën zich in het middenoor waardoor ontstekingsvocht wordt gevormd. Dat zorgt voor een toenemende druk in ons middenoor. Die overdruk is oorzaak van hevige pijn. Dat kan een scheurtje in het trommelvlies veroorzaken. Dan neemt de druk af en verdwijnt de oorpijn. Door het gaatje loopt het ontstekingsvocht naar buiten. Daar is soms wat bloed bij, maar dat is in de meeste gevallen gelukkig onschuldig. Een loopoor geneest meestal binnen een week. Dan sluit het trommelvlies vaak vanzelf.

Oorontsteking treft vooral baby’s en jonge kinderen

Bij baby’s en jonge kinderen is de buis van Eustachius veel te kort en te smal. Het slijmvlies zwelt snel en de buis raakt verstopt. Hoe ouder je kind is hoe minder de kans op een oorontsteking. Na onze puberteit komen oorontstekingen zelden voor. Acute oorontstekingen zijn erg pijnlijk maar genezen vaak spontaan. Regelmatig terugkerende ontstekingen zorgen vaak voor een ophoping van vocht in het middenoor dat moeilijk of niet weggaat. In dit geval spreken we van een chronische oorontsteking.

Belangrijkste symptomen van een oorontsteking

Oorpijn is vaak, maar niet altijd het gevolg van een oorontsteking. Andere veel voorkomende symptomen van een oorontsteking bij baby’s en kinderen zijn:

• Een lopend oor
• Vaak hevige koorts
• Ernstig gehoorverlies
• Prikkelbaarheid en plotse stemmingswisselingen
• Weinig eetlust en geen zin om te drinken
• Buikpijn, misselijkheid, braken en-of diarree
• Hevig huilen en krijsen als je de baby in zijn bedje legt
• Moeilijk of zelfs niet inslapen

Sommige kinderen hebben dan weer weinig of geen last van een acute oorontsteking.

Veel voorkomende oorzaken

Oorpijn wordt vaak veroorzaakt voor een oorontsteking, maar heeft ook andere oorzaken zoals een ontsteking van de uitwendige gehoorgang, eczeem, bacteriën of schimmels in vochtophopingen in het gedeelte van ons oor vóór het trommelvlies. Andere en veel voorkomende oorzaken zijn een verzwakt immuunsysteem, een verkoudheid, mazelen, waterpokken, ontstoken amandelen, kaak- of kiespijn of een puistje in de uitwendige gehoorgang. Oorontstekingen komen ook vaker voor bij kinderen in kleuterdagverblijven, bij gastouders en in gezinnen waar (binnen) gerookt wordt.

Een oorontsteking voorkomen

Het is uiteraard de moeite waard om een acute oorontsteking bij baby’s en jonge kinderen te voorkomen. Beperk daarom het gebruik van een speen tot maximaal zes maanden. Geef je kind vanaf dan alleen ’s nachts een speen. Zo verminder je de kans op een oorontsteking met minstens 30 procent. Een speen is overbodig vanaf tien maanden, ook bij het inslapen.

Passief roken is een andere belangrijke oorzaak. Rook dus best niet in de kinderkamer (en best overal). Leer je kind tijdig zijn of haar snuiten zoals het hoort. Gebruik alleen een fysiologisch serum om baby’s neusje vrij te maken en taaie slijmen te verdunnen. Een oorontsteking voorkomen lukt spijtig genoeg lang niet altijd. Jonge baby’s en kinderen lopen het grootste gevaar op oorontstekingen. Het risico is het grootst bij baby’s en kinderen die de dag doorbrengen in kleuterdagverblijven, bij onthaalmoeders en daar waar veel gerookt wordt.

Wanneer naar de huisarts met een oorontsteking bij je baby?

Een oorontsteking geneest vaak spontaan, ook bij baby’s en jonge kinderen. Bij hevige koorts raadpleeg je best je huisarts. Die geeft de alle nodige tips en aangepaste medicijnen om de ontsteking te verhelpen. Een verwaarloosde middenoorontsteking kan ernstige bijwerkingen veroorzaken.

Loopoor

Heeft je baby of kind last van een loopoor dan betekent dit dat de oorontsteking goed geneest. Het trommelvlies is dan opengescheurd en het ontstekingsvocht kan naar buiten. Op die manier wil ons lichaam zichzelf genezen. Is het loopoor na een week nog altijd niet verdwenen dan is het een goed idee om je huisarts te raadplegen. Oordruppels moeten het lopend oor genezen.

Is antibiotica nuttig bij een oorontsteking?

Bij een langdurige en erg pijnlijke oorontsteking denken bezorgde ouders onmiddellijk aan het geven van antibiotica of aan het plaatsen van trommelvliesbuisjes. Het gebruik van antibiotica of het plaatsen van buisjes hangt van meerdere factoren af zoals de ernst en de duur van de aandoening. Heeft je baby of kind regelmatig last van een oorontsteking? Ook dat kan doorslaggevend zijn bij de beslissing om antibiotica in te schakelen of om buisjes te plaatsen om het genezingsproces te versnellen of de kans op nieuwe ontstekingen zo veel mogelijk te verkleinen. Ga met je baby of kind naar je huisarts als:

• Je kind hangerig en ziek is
• Het een zogenoemd ‘afstaand oor’ heeft. Dat herken je aan de oorschelp die meer naar voor staat. Dat is een mogelijk symptoom van meer ernstige bijwerkingen waaronder allerlei bacteriële infecties.
• Om de beste behandeling te leren aan te leren
• Je zelf en-of je kind weinig of niet slaapt

Antibiotica bij kinderen met een verhoogd risico

Kinderen met een verhoogd risico op ernstige bijwerkingen krijgen wél vaak antibiotica voorgeschreven. Dat is vaak het geval bij het syndroom van Down, bij ene misvormd gehemelte en verzwakte immuniteit. Daardoor wordt het genezingsproces versneld en voorkomt men bijkomende infecties. Het gebruik van antibiotica wordt ook aangeraden bij:

• Baby’s jonger dan zes maanden oud
• Kinderen tussen zes maanden en twee jaar met een dubbele oorontsteking
• Als je baby of kind slecht of niet eet en-of drinkt, weinig of niet actief is of hoge koorts heeft
• Wanneer de symptomen na maximaal 48 uur nog niet verdwenen zijn of zelfs verergeren
• Hevige misselijkheid en braken
• Hoofd- of nekpijn

Een oorontsteking behandelen

Een acute middenoorontsteking is pijnlijk, maar gelukkig meestal onschuldig. In veruit de meeste gevallen is het gebruik van antibiotica niet nodig. De pijn is met een oorontsteking gepaard gaat hou je uitstekend onder controle met een klassieke pijnstiller, vooral op basis van paracetamol. Het helpt ook wanneer je het hoofduiteinde van het baby- of kinderbed een beetje hoger plaatst of een extra kussen gebruikt. Je baby of kind met een oorontsteking slaapt best met zijn of haar ziek oor op het kussen. Een onbehandelde of verwaarloosde oorontsteking kan in sommige gevallen oorzaak zijn van een hersenvliesontsteking, doofheid of van slechthorendheid.

Het gebruik van oordruppels

In tegenstelling tot wat velen denken helpen oordruppels het genezingsproces van een oorontsteking zeker niet versnellen. De verhoogde druk zit namelijk achter het trommelvlies. Om bij hevige pijn het trommelvlies een beetje te verdoven kun je wel xylocaine druppels gebruiken. Bij een oorontsteking ontstaat etter achter het trommelvlies van je kind. Daardoor worden kinderen vaak tijdelijk hardhorig. Het duurt vaak enkele weken voor je kind weer normaal hoort.

Neusdruppels

Neusdruppels of neussprays worden weinig en meestal zelfs niet voorgeschreven bij een middenoorontsteking. Resultaten van grootschalige onderzoeken leerden namelijk dat ze niet helpen. Ze helpen wél bij verkoudheden, om de neusholtes open te houden en bij een middenoorontsteking voorkomen.

Rokende ouders en oorontsteking voorkomen?

Baby’s en kinderen van ouders die roken lopen een groter risico op een middenoorontsteking. Dat is zeker het geval als er gerookt wordt in aanwezigheid van het kind. Mee roken is een belangrijke oorzaak van een middenoorontsteking bij baby’s of kinderen. Wil je de oorontsteking voorkomen, dan is het aan te raden om te stoppen met roken.

Het plaatsen van trommelvliesbuisjes

Heeft je kind regelmatig last van oorontstekingen en wil je de oorontsteking voorkomen? Stel je huisarts dan een consultatie bij een KNO-arts voor. Trommelvliesbuisjes zijn dan een mogelijke oplossing. Het plaatsen van zo’n trommelvliesbuisjes wordt meestal overwogen als je kind meer dan vier keer per jaar last heeft van een middenoorontsteking.

Een oorontsteking voorkomen doe je met deze extra tips

Een pijnlijke oorontsteking voorkomen doe je door:

• De oren van je kind nooit met wattenstaafjes schoon te maken
• Geen watjes in de oren! Achtergebleven pluisjes kunnen de oren irriteren
• Was dagelijks het uitwendige gedeelte van de oren mat lauw water.
• Laat je kind niet zwemmen bij een lopend oor als gevolg van een oorontsteking
• Douchen kan wel als er geen zeep in het oor terecht komt.