Als je peuter twee jaar is geworden, mag je kindje naar de peuterspeelzaal. Dit is een soort ‘voorschool’ waar kinderen tussen de twee en vier jaar alvast een beetje kunnen proeven aan het schoolse leven. Het is niet verplicht om je kind naar de peuterspeelzaal te sturen, maar veel kinderen zijn rond die leeftijd wel aan wat extra uitdagingen toe.

Een voorbereiding op de basisschool

Op de peuterspeelzaal kan je peuter namelijk in een veilige omgeving spelen met leeftijdsgenootje en door de professionele begeleiding leren ze spelenderwijs nieuwe dingen. Voor een kind is het belangrijk dat ze zich spelenderwijs ontwikkelen. Ze hoeven niet de hele dag naar ‘school’ maar meestal gaat het om een aantal dagdelen. Het is een goede voorbereiding op de basisschool en de kinderen vinden het vaak ook nog eens ontzettend leuk om naar de peuterspeelzaal te gaan.

Peuteractiviteiten in een veilige omgeving

Meestal komt je peuter in een groepje terecht van ongeveer 15 kinderen onder begeleiding van twee gediplomeerde leidsters. Ze doen met elkaar allerlei leuke peuteractiviteiten, maar wel volgens een pedagogisch beleidsplan. Om stabiliteit en een veilig gevoel te creëren, is er ook een vast ritme. Je kunt je kind ook niet zomaar brengen wanneer het uitkomt. Je bespreekt vooraf vaste dagdelen waardoor de peuter alsmaar dezelfde gezichtjes ziet en niet iedere keer opnieuw moet wennen aan nieuwe vriendjes. Daarbij is de kans ook nog eens groot dat hij deze gezichtjes straks ook weer tegenkomt op de basisschool. Dat voelt dan gelijk vertrouwd.

Kinderdagverblijf of peuterspeelzaal

Kinderen die naar een kinderdagverblijf gaan, krijgen al meer van de omgang met andere kinderen mee. Ouders kunnen zelf kiezen of ze hun kind ook naar de peuterspeelzaal laten gaan. Kinderen die niet naar een kinderopvang of naar een oppas gaan, kunnen per week een aantal dagdelen naar de peuterspeelzaal. Voor peuters die geen broertjes, zusjes of andere speelkameraadjes hebben, is de peuterspeelzaal echt een uitkomst. Ze leren om te gaan met andere kinderen en ze kunnen spelen met ander speelgoed dan thuis. Voor jezelf is het ook even lekker als je kind naar de peuterspeelzaal gaat. Even een momentje voor jezelf of even snel doorpakken met die huishoudelijke klusjes die al te lang zijn blijven liggen.

Wat is de beste leeftijd voor de peuterspeelzaal?

Wanneer je kind welkom is op de peuterspeelzaal hangt een beetje af van de gemeente waarin je woont. Sommige gemeenten zeggen vanaf twee jaar, anderen zeggen dat dit te vroeg is. Meestal is het tussen de twee en de vier jaar. Zodra je kind belangstelling krijgt voor andere kinderen zijn ze eigenlijk aan een peuterspeelzaal toe. Je kunt bijvoorbeeld beginnen met twee dagdelen en later uitbreiden naar bijvoorbeeld drie of vier. Zodra je peuter vier jaar is, breekt de eerste schooldag op de basisschool aan. Sommige ouders beginnen bijvoorbeeld met het kind twee ochtenden naar de peuterspeelzaal te brengen. Naarmate ze de vier jaar naderen, plakken ze de middag er nog achteraan om het kind vast aan het ritme van de basisschool te laten wennen.

Wat doen ze op de peuterspeelzaal?

Behalve dat de peuters kunnen spelen met leeftijdgenoten, is het ook goed voor de ontwikkeling van de sociale vaardigheden en de taal. Er worden verschillende activiteiten gedaan die dit stimuleren. Daarnaast leren ze zich staande te houden in een groep. De deskundige leidsters kunnen ook signaleren als de peuter ergens een achterstand in heeft. Maar ondanks het leerzaam effect van de peuterspeelzaal, is het ook gewoon leuk voor de kinderen. Ze ontdekken nieuw speelgoed en andere activiteiten. Het is een mooie opstap naar de basisschool en de kinderen vinden het nog geweldig ook.

Een speciaal VVE-programma

Op veel peuterspeelzalen wordt er gewerkt met een speciaal programma, namelijk het VVE wat staat voor Voor- en Vroegschoolse Educatie. Dit programma is ontwikkeld om verschillende ontwikkelingsgebieden te stimuleren. In het programma is onder andere aandacht voor de sociale vaardigheden, de taal en de emotionele ontplooiing. Wanneer kinderen een taalachterstand hebben, kunnen ze met VVE beter voorbereid worden op de basisschool.

Het signaleren van een achterstand

Alle ontwikkelingen worden bijgehouden door de leidsters en hiervan worden de ouders regelmatig op de hoogte gebracht. Als er signalen zijn dat je peuter extra aandacht nodig heeft op bepaalde punten, wordt dit tijdens een gesprek aangegeven en kun je hier actie in ondernemen. Kinderen die bijvoorbeeld een achterstand hebben met de Nederlandse taal doordat dit thuis minder wordt gesproken, kunnen op de peuterspeelzaal oefenen. Dit is belangrijk om te voorkomen dat deze kinderen op de basisschool al gelijk met een achterstand beginnen.

Wat leert een peuter zoal op de peuterspeelzaal?

Natuurlijk kunnen de kinderen op de peuterspeelzaal naar hartenlust spelen, maar spelenderwijs pikken ze ook nog veel nuttige dingen op. Verschillende vaardigheden die ook voor de latere jaren handig zijn, worden tijdens het spelen op de peuterspeelzaal geleerd. Deze vaardigheden zullen op de basisschool nog goed van pas komen.

Wat voorbeelden van sociale en emotionele vaardigheden:

  • Samen spelen
  • Samen werken
  • Opkomen voor jezelf
  • Iets eerlijk delen
  • Elkaar troosten
  • Netjes op je beurt wachten
  • Rekening houden met anderen
  • Rustig in een kringetje zitten
  • Het luisteren naar de leiding
  • Regels volgen
  • Kleine opdrachten uitvoeren
  • Praten in groepsverband
  • Voor jezelf op durven komen
  • Vragen stellen
  • Vertrouwen in jezelf krijgen, maar ook in anderen
  • Kleine conflictjes oplossen zonder papa of mama, eventueel met leidster
  • Verdrietig zijn of blij zijn zonder pappa of mamma in de buurt
  • De Nederlandse taal spreken en begrijpen

Vaardigheden op cognitief en motorisch gebied:

  • Knutselen
  • Zingen
  • Bouwen
  • Buiten spelen
  • Verven
  • Kleien
  • Tekenen
  • Puzzelen
  • Met water en zand experimenteren
  • Samen fruit eten
  • Spelenderwijs leren over seizoenen, feestdagen, je lichaam of de wereld om je heen

De eerste keer

De eerste keer is natuurlijk altijd even slikken. Misschien niet eens voor de peuter, maar wel voor pappa of mamma. Gelukkig mag je er de eerste keren vaak bij blijven. Zodra je kindje een beetje gewend is, kan ook de duur van het verblijf opgevoerd worden. Meestal beginnen ze met een half uurtje met als doel een hele ochtend of middag. Vaak mag ook de favoriete knuffel mee, zodat de peuter toch iets vertrouwds bij zich heeft. Pas hier wel mee op want als de knuffel zoekraakt, heb je een groter probleem. Wanneer je de peuter voor de eerste keer alleen achterlaat bestaat de kans dat er dikke tranen komen. Het is misschien ook de eerste keer dat je peuter echt iets zelfstandig gaat doen. Spreek met de leidster af dat als het echt niet gaat, ze je bellen. Meestal gaat het goed als de ouder eenmaal uit het zicht is en ze betrokken worden bij een spelletje of een kringgesprek. Geen nieuws is dus goed nieuws. Ook voor jou is het even wennen, maar blijf altijd positief naar je kind.

Welke peuterspeelzaal wordt het?

Probeer je ruim van tevoren te oriënteren als het gaat om een peuterspeelzaal kiezen. Begin hiermee rond de leeftijd van 18 maanden. Sommige peuterspeelzalen hebben wachtlijsten of zitten vol op bepaalde dagen. Soms heeft een school een eigen peuterspeelzaal, dat maakt de overstap naar de basisschool weer makkelijker. Misschien wil je een peuterspeelzaal met een christelijk karakter? Of een VVE-peuterspeelzaal? Ga gewoon eens langs om de sfeer te proeven. Inschrijven kan meestal vanaf het moment dat je kind een jaar oud is. Je hoeft je kindje niet gelijk naar de peuterspeelzaal te laten gaan als jullie er nog niet aan toe zijn. Je kunt ook wachten tot de peuter drie is. Hou altijd rekening met eventuele wachtlijsten. Het zou jammer zijn als je de peuter pas met drie opgeeft en dat er dan nog een wachtlijst van een half jaar is. Inschrijven kan vaak via een online inschrijfformulier.

Wat kost een peuterspeelzaal?

Aan een peuterspeelzaal zijn kosten verbonden. Hiervan moet je een deel zelf betalen. Hoeveel dat is, dat verschilt per gemeente en is ook afhankelijk van het gezamenlijke inkomen. Sinds 1 januari 2018 vallen de peuterspeelzalen onder dezelfde regels als kinderdagverblijven. Ze hebben dus hetzelfde eisenpakket en je kunt ook kinderopvangtoeslag krijgen. Deze toeslag kun je aanvragen bij de Belastingdienst. Ook hier zijn voorwaarden aan verbonden, bekijk deze op de website van de Belastingdienst.