Overgang van groep 2 naar groep 3

Je kleuter gaat inmiddels al een tijd naar school en heeft grote stappen gemaakt. Dat verlegen kind dat je misschien wel met betraande ogen in de klas achterliet, is nu veel zelfstandiger geworden en heeft veel geleerd. Het gesprek met de leerkracht over de overgang van groep 2 naar groep 3 staat op stapel. Met deze informatie maak je de overgang van groep 2 naar groep 3 zo soepel mogelijk voor je kind én weet je beter of je kind hier ook aan toe is.

Het verschil tussen groep 2 en groep 3

De overheid heeft voor de verplichte vakken op de basisschool kerndoelen vastgesteld over wat er moet worden aangeboden in elke groep. Deze kerndoelen zijn vertaald naar leerlijnen. In de leerlijn staat omschreven wat er behandeld moet worden, maar ook wanneer een kind een volgende stap kan zetten. Zo kan je kind leren lezen als hij doorheeft dat woorden bestaan uit losse klanken. Sommen maken kan je kind als het eerst heeft leren tellen.

In de kleuterjaren staat leren door te spelen centraal, dat zie je ook vaak aan de inrichting in de klas met de bouwhoek, de huishoek of een winkeltje in de klas. In groep 3 staat het leren meer centraal dan het spelen. Om naar groep 3 te kunnen moet je kind over een aantal vaardigheden beschikken. Je leest hier meer over in het artikel: ‘Wat moet een kind kunnen om naar groep 3 te gaan?’.

Leerkrachten kijken naar de beheersing van de Nederlandse taal, maar ook of je kind zich voldoende kan concentreren. Het ene kind is hier sneller klaar voor dan het andere kind. Vaak komt het onderwerp ‘kan je kind naar groep 3’ aan de orde tijdens een gesprek met de leerkracht in het voorjaar. Zo heeft je kind nog een aantal maanden om te wennen aan deze overgang.

Geen duidelijke regels

Tot 1985 waren de regels over de overgang van groep 2 naar groep 3 duidelijk. Werd je kind voor 1 oktober 6 jaar, dan ging hij naar groep 3. Deze 1 oktober regel bestaat niet meer. De onderwijsinspectie geeft aan dat de ontwikkeling van het kind bepalend is of een kind overgaat van de ene groep naar de andere groep. Kinderen moeten zich wel kunnen blijven ontwikkelen. Scholen gaan heel verschillend om met deze overgang.

Waar de ene school nog steeds een grens hanteert van 1 oktober, legt de andere school de grens bij 1 januari. Ook zijn er scholen die geen grenzen hanteren en de keuze maken op basis van de ontwikkeling van het kind. De school neemt uiteindelijk het besluit of je kind van groep 2 naar groep 3 gaat of nog een jaartje langer blijft kleuteren. Heb jij twijfels bij dit besluit, ga dan vooral het gesprek aan met de leerkracht en vraag om een duidelijke uitleg.

Kleuterverlenging

Zowel ouders als leerkrachten vinden herfstkinderen nog wel eens te jong om de overstap te maken van groep 2 naar groep 3 naar het echte leren. Uit steeds meer onderzoeken wordt duidelijk dat de voordelen van een extra jaar kleuteren maar van korte duur zijn. Is je kind nog wat speels, dan zou het onderwijs hier meer op aangepast moeten worden. Sommige scholen experimenteren met speelmiddagen voor groep 3-ers in hun oude vertrouwde kleuterklas of met verschillende instroommomenten.

Ook zijn er scholen waarin het klaslokaal van groep 3 ook nog ontdekhoeken kent om het spelend leren te blijven stimuleren. Zeker bij jonge kinderen kan de ontwikkeling snel gaan en dan is een heel jaar extra kleuteren wel erg lang. Groep 2 biedt dan uiteindelijk onvoldoende uitdaging voor een compleet schooljaar. Als de school en de leerkracht toch besluiten om je kind een jaar langer te laten kleuteren, bespreek dan samen met de leerkracht welke extra ondersteuning je kind krijgt om het meeste uit dit extra kleuterjaar te halen.

Vroege instroom groep 3

Start je kind in groep 3, dan is dat een grote overgang. Kinderen leren in groep 3 op een hele andere manier dan in groep 2. Vaak moeten kinderen wennen aan de nieuwe structuur. Ze zitten meer stil en moeten luisteren naar instructie in plaats van veel te spelen. Veel kinderen zijn dan ook moe en moeten thuis even ontladen. Geef je kind deze ruimte en ga na schooltijd even lekker uitrazen in de speeltuin of in het bos. Soms merk je dat de overgang toch wat vroeg was en kinderen faalangst ontwikkelen, omdat hun hersenen nog niet klaar zijn voor taal en rekenen.

Als je kind als jonge leerling doorstroomt naar groep 3 zal hij ook op een jongere leeftijd naar de middelbare school gaan en vaak tot de jongsten van de klas behoren. Ook in lengte en fysieke ontwikkeling kunnen er grote verschillen zijn. Dat is iets om rekening mee te houden bij je vroege instromer. In de meeste gevallen pakt een vroege instroom in groep 3 goed uit en vertelt je kind elke dag enthousiast over alle nieuwe dingen die hij geleerd heeft.

Combinatieklassen groep 2 en 3

Juist omdat de overgang van groep 2 en 3 groot is, zijn er scholen die groep 2 en 3 combineren. Zo is de overgang meer geleidelijk. Kinderen uit groep 2 zullen met een half oor meeluisteren naar de instructie voor groep 3. Als ze het leuk vinden, doen ze mee en als ze daar nog niet aan toe zijn, vertrekken ze naar hun vertrouwde speelhoek. Voor kinderen uit groep 3 is er meer balans tussen werken en spelen.

De meeste scholen kiezen nog steeds voor een combinatie van groep 3 en 4, maar die verschillen zijn groter dan de verschillen tussen groep 2 en 3. Kinderen uit groep 4 kunnen al lezen en kinderen in groep 3 moeten dat nog leren. Ook moeten ze zelfstandig werken als groep 4 instructie van de leerkracht krijgt. Veel kinderen vinden dat lastig. In een groep 2/3 combinatie is dat makkelijker.