Alcohol tijdens de zwangerschap

Als je zwanger bent, moet je geen alcohol tot je nemen. In dit artikel leggen we uit waarom. Studies hebben aangetoond dat baby’s van moeders die tijdens de zwangerschap alcohol drinken een groeiachterstand krijgen en ook mentaal achterblijven. Je kind kan de gevolgen zijn leven lang meedragen.

Onderzoek heeft aangetoond dat 1 op 3 zwangere vrouwen nu en dan een beetje alcohol drinkt. Dit fenomeen zien we zelfs nog het meest bij hoogopgeleide vrouwen. Nochtans zijn er al heel wat campagnes geweest die wijzen op de risico’s.

We lijken met zijn allen te beseffen dat alcohol absoluut niet oké is als je zwanger bent, maar tegelijk denken we dat een glaasje ook geen kwaad kan. Iedereen die nu en dan naar een feestje gaat of vrienden ontmoet, weet bovendien hoe moeilijk het is om nee te zeggen tegen een glaasje wijn.

Alcohol en zwangerschap: de feiten liegen er niet om

Voor je zwanger wordt, sta je al best even stil bij je alcoholgebruik. Als je te veel alcohol drinkt in de periode waarin je probeert zwanger te worden, dan is de kans op een succesvolle bevruchting kleiner. En als dan toch bevrucht bent, dan vergroot de kans op een miskraam aanzienlijk, ook al stop je met alcohol op het moment dat je weet dat je zwanger bent.

Is zelfs de kleinste hoeveelheid alcohol dan funest? Test je positief op een zwangerschapstest en bedenk je dan daarbij dat je in de voorbije week een glas gedronken hebt? Dan is er volgens artsen geen reden tot paniek. Maar regelmatig drinken is evenwel niet aanbevolen in deze periode. En wens je helemaal geen risico te nemen, dan kun je dus het beste alle alcohol bannen.

Niet gezond voor vrouwen, maar ook niet voor mannen

Alcohol is niet alleen een risico voor de vrouw. Ook voor de man is het gebruik van alcoholische drank niet zo’n goed idee. Regelmatig gebruik vermindert zeker de kwaliteit van het sperma, dus je verkleint de kans op succes. Mannen, wens je je kinderwens te vervullen, matig dan zeker het gebruik van alcohol of laat het volledig achterwege.

Bedenk samen met je partner gezonde alternatieven om leuke avonden te hebben. Drink dan bijvoorbeeld niet alcoholische cocktails of smoothies.

Drink helemaal geen alcohol als je zwanger bent

Is je zwangerschapstest positief en vraag je je af of je nu nog alcohol kunt drinken? Het antwoord is heel simpel: drink helemaal geen alcohol. De effecten hiervan zijn gewoonweg funest voor een foetus en een ongeboren kind. In het prille begin van de zwangerschap zorgt het gebruik van alcohol er bijvoorbeeld voor dat de placenta zich niet goed ontwikkelt. Ook het risico op een miskraam is reëel, zelfs al drink je maar één glas alcohol per dag. Denk dus tijdens je zwangerschap steeds aan het welzijn en de gezondheid van je kind.

Stel dat je tijdens je zwangerschap één à twee glazen per dag drinkt, dan laten de gevolgen zich ook na de geboorte voelen. Het geboortegewicht van de baby zal kleiner zijn, net als de placenta. Je kindje kan een mentale en fysieke achterstand krijgen. En ook hier geldt opnieuw, hoe meer je drinkt, hoe zwaarder deze risico’s kunnen doorwegen.

Foetaal alcohol syndroom

Een aparte vermelding is er voor het foetaal alcohol syndroom, kortweg FAS. Dit is een syndroom dat baby’s kunnen hebben als de mama’s heel regelmatig en veel drinken. Baby’s met FAS hebben ondergewicht en groeien ook traag. Er zijn hersenafwijkingen en ook het gezicht kan misvormd zijn. Dit komt niet alleen voor bij moeders die een zwaar alcoholprobleem hebben, ook bij een mindere maar regelmatige consumptie bestaat dus het risico.

Pas ook op met eenmalige drinkpartijen

Tot nu toe hebben we vooral de klemtoon gelegd op de kwalijke gevolgen van regelmatig drinken. Maar pas ook op met eenmalig veel drinken. Dat kan bijvoorbeeld gebeuren op een feestje dat uit de hand loopt, of als je in een situatie terecht komt waar er bewust veel gedronken wordt.

Ook al onthoud je je voor de rest van alcoholische drank, dan kan een éénmalige avond met veel drank zeer nefast zijn. Vandaar dus het advies om consequent geen alcohol te drinken tijdens je zwangerschap.

Wat gebeurt er in je lichaam?

Drink je alcohol tijdens de zwangerschap, dan drinkt je kindje mee, zo simpel is het. Alcohol wordt immers opgenomen in de bloedbaan en al het andere lichaamsvocht. Het lichaamsvocht verdeelt zich egaal over moeder en kind. Gedurende de hele zwangerschap is er zo een gelijke verdeling van het vocht tussen moeder en kind.

Dit proces start al direct na de bevruchting. Net daarom is het belangrijk om je zwangerschap zo bewust mogelijk te plannen. Als je stopt met voorbehoedsmiddelen, kun je stoppen met het gebruik van alcohol en een dagelijkse dosis foliumzuur nemen. Zo ontwikkel je bewust een gezonde levensstijl vooraleer je daadwerkelijk zwanger bent.

Wetenschappelijk aangetoonde effecten van alcohol op de zwangerschap

• Alcohol doet de bloedvaten vernauwen, waardoor je ongeboren kind minder bloed en zuurstof krijgt. Als gevolg daarvan vertraagt de ontwikkeling, met een grote kans dat je kindje bij de geboorte lichter en kleiner zal zijn. Het is bovendien moeilijk om deze groeiachterstand ook in te halen.
• Psychologisch kan alcohol je tijdens je zwangerschap emotioneel maken en je slaappatroon verstoren. Dit draagt zich over op het kind. Het kan er angstig en huilerig van worden.
• De ontwikkeling van organen zoals de lever gaat trager. Bepaalde handicaps zijn zeker niet uit te sluiten.
• Als je zwanger bent, breekt je lichaam alcohol traag af. Daardoor blijf je langer onder invloed, waardoor je kindje ook langer aan alcohol blootgesteld blijft.
• Tenslotte is er ook een duidelijke link tussen het gebruik van alcohol en miskramen. Een miskraam kan al direct na de bevruchting optreden, maar ook in een later stadium.

En wat dan als je bevallen bent?

Eens je bevallen bent, let je ook best nog even op met het alcoholgebruik. Zeker als je borstvoeding geeft.

Er is een verhaal of urban legend die zegt dat bier van hoge gisting of bruin bier goed zou zijn voor de productie van moedermelk. In sommige ziekenhuizen brengen ze zelfs bier rond in de kraamafdeling. Maar er is onvoldoende onderzoek dat aantoont dat dit effectief zo zou zijn. Als je alcohol drinkt kan dit via de borst in de maag en bloedsomloop van je kindje komen.

Een uitzondering kan zijn dat je een glaasje alcohol drinkt om tijdens de kraamtijd een moment van ontspanning in te lassen. Zorg er dan voor dat dit niet voor de borstvoeding is, maar er net na.

Alcohol doet dus de productie van moedermelk afnemen. En ook is je moedermelk als het ware waardoor je baby als het ware dronken kan zijn. Het gevolg hiervan? De ontwikkeling van de hersenen, die normaal bij een baby razendsnel vooruit gaat, wordt vertraagd. Het slaap-waakpatroon van de baby zal er zeker door beïnvloed worden.

Besluit

We kunnen het alleen maar herhalen, ben je zwanger, dan drink je geen alcohol. Je toekomstige baby zal je er later dankbaar voor zijn. Ook als je probeert zwanger te worden, beperk je het gebruik best heel sterk. Pas ook op met alcohol als je borstvoeding geeft. Zoek gezonde alternatieven om gezelligheid te creëren, alcohol is op dat vlak geen must.