9 tips voor je zwangerschapsverlof

Je hebt je collega’s en je baas al uitgebreid verteld dat je zwanger bent. Na een paar maanden ben je aan het aftellen naar het zwangerschapsverlof. Maar wat moet je doen voordat je je afwezigheidsbericht in je e-mail aan zet en je laatste werkdag ten einde komt? In ‘9 tips voor je zwangerschapsverlof’ vind je een checklist waar je aan moet denken voor dat je zwangerschapsverlof begint.

Je zwangerschapsverlof begint

Zwangerschapsverlof! Daar heb je al weken naar uit gekeken: alle tijd om rustig aan te doen, de laatste hand te leggen aan de babykamer, de kleertjes (nog een keer) te wassen en hier en daar wat klusjes in huis te doen. Vaak lukt het niet om al die dingen te doen die je voor ogen had en dat geeft niet. Het belangrijkst is dat je je in alle rust kunt voorbereiden op de komst van je baby.

De bevalling komt eraan en daarna breekt de tijd aan van het wennen aan jullie nieuwe gezin en het leren kennen van je kleintje. Voordat je het weet, is het weer tijd om op je werk aan de slag te gaan.

Voordat je met een gerust hart aan je zwangerschapsverlof begint, is het belangrijk om het een en ander te regelen en te bespreken. Negen praktische tips voor je zwangerschapsverlof:

1. Ouderschapsverlof en partnerverlof

Iedere aanstaande moeder heeft recht op 16 weken verlof: 6 weken zwangerschapsverlof en (minimaal) 10 weken bevalverlof. Laat je werkgever op tijd weten dat je zwanger bent en wanneer je wil dat je verlof in gaat. Zo bereken je je zwangerschapsverlof. Dat doe je bij je leidinggevende of bij de afdeling P&O of HR (zie ook punt 4).

Sinds 2020 is het partnerverlof uitgebreid en heeft de partner van de zwangere vrouw ook recht op (meer) verlof na de geboorte van het kindje. In plaats van de oorspronkelijke vijf dagen heeft de partner nu recht op vijf weken betaald verlof. Naar verluid gaat op 1 augustus 2022 het verlof weer verlengd worden met negen weken en komt het totale betaalde partnerverlof op 15 weken.

2. Uitkering en financiën

Als je in loondienst bent, heb je recht op een zwangerschapsuitkering en bevallingsuitkering tijdens je zwangerschapsverlof. Ook als je een WW-uitkering krijgt of in de ziektewet zit heb je recht op een uitkering. Vraag op tijd je zwangerschapsverlof aan bij je werkgever, deze kan dan je uitkering aanvragen bij het UWV.

Ben je zwanger en zelfstandig ondernemer? Dan heb je, als je aan bepaalde voorwaarden voldoet, recht op een ZEZ-uitkering (Zwanger en Zelfstandige uitkering). Als je verzekerd bent voor de Ziektewet en/of aanvullend verzekerd bent tegen arbeidsongeschiktheid, dan heb je ook recht op een zwangerschapsuitkering. Zoek op tijd goed uit waar je recht op hebt en hoe dat financieel uitpakt in de tijd dat je met zwangerschapsverlof bent. Sowieso is het verstandig als ondernemer om je financiële situatie onder de loep te nemen en te budgetteren voor de maanden dat je niet aan het werk bent.

3. Controleer je zorgverzekering

Maak je tijdens je zwangerschap een jaarwisseling mee? Dan kan het gunstig zijn om voor de 31e december je zorgverzekering te controleren. In het basispakket van elke zorgverzekering zit verloskundige zorg: afspraken bij de verloskundige tijdens je zwangerschap, verloskundige hulp bij de bevalling en kraamhulp. Bij de meeste zorgverzekeringen zit ook een kraampakket in het basispakket, met onder andere kraamverband, navelklemmetje, een matrasbeschermer en kraamverband.

Je kunt je aanvullend verzekeren voor bijvoorbeeld een zwangerschapscursus, extra kraamzorg of een ziekenhuisbevalling zonder medische oorzaak. Het kan lonen om zorgverzekeringen te vergelijken en om te berekenen of de jaarlijkse (extra) premie opweegt tegen de eenmalige kosten voor deze zaken.

Je kind(eren) zijn automatisch en gratis meeverzekerd (tot 18 jaar) met de zorgverzekering van de moeder. Maar vergeet niet om je baby binnen vier maanden aan te melden bij je zorgverzekeraar, anders worden de zorgkosten voor je kind niet vergoed.

4. Het contact met P&O of HR

Als je werkgever een P&O- of HR-afdeling heeft, zorg er dan voor dat je weet met wie je contact kunt opnemen als je met zwangerschapsverlof bent. Bijvoorbeeld als er wijzigingen zijn in je zwangerschapsverlof door een vroeggeboorte of complicaties bij de bevalling. Overleg ook met HR wie jouw taken overneemt tijdens je verlof en wat je moet overdragen.

Bespreek ook met je contactpersoon de datum waarop je van plan bent weer terug te keren na je verlof. Zet die datum alvast in je agenda en stel een herinnering in op je kalender of in je smartphone.

Niet onbelangrijk: wil je borstvoeding gaan geven en blijven geven als je aan het werk gaat? Maak dit kenbaar bij je werkgever, zodat deze op de hoogte is van eventuele kolf- of borstvoedingspauzes en – als deze er nog niet is – het vrij maken van een geschikte ruimte waar je kunt kolven. Handig: lees je eerst in wat je rechten zijn als je borstvoeding wil blijven geven tijdens je werk.

5. Plan je laatste werkdag voor je vertrekt

Zorg dat je een goede overdracht verzorgt zodat jouw collega(‘s) jouw werkzaamheden kunnen overnemen tijdens je zwangerschapsverlof en niemand contact met je hoeft op te nemen in die periode. Het kan ook handig zijn om belangrijke punten voor overdracht op te schrijven, vast te leggen en te delen met de betreffende mensen uit je team. Laat ook andere collega’s weten wanneer je met verlof gaat en bij wie ze in die tijd terecht kunnen voor de werkzaamheden die jij normaliter doen. Kom niet in de verleiding om te zeggen ‘bel mij gewoon als er iets is’. Je zit echt niet te wachten op een werktelefoontje als je net bevallen bent, aan het herstellen en zorgen bent en nauwelijks slaapt.

6. Vraag een evaluatiegesprek aan

Vraag een evaluatiegesprek aan voordat je vertrekt. Spreek tijdens dit gesprek af hoe je op de hoogte wordt gehouden van belangrijke wijzigingen die op jou van invloed kunnen zijn. Als jouw evaluatiegesprek zou plaatsvinden tijdens je verlofperiode, vraag dan of dit vervroegd kan worden of verplaatst naar na je verlof.

7. Op de hoogte blijven

Tijdens je zwangerschapsverlof zit je misschien niet te wachten op werkgerelateerde communicatie, maar in contact blijven kan wel aan te raden zijn. Zoek iemand die je op de hoogte kan houden als je afwezig bent. Zoek een collega waar je goed mee kan opschieten en vraag of deze je op de hoogte kan houden. Dat kan slechts één keer per maand gebeuren met een e-mail – met of zonder roddels – waardoor je het gevoel hebt nog steeds bij het team te behoren.

8. Plan je terugkeer

Natuurlijk heb je al aangegeven wanneer je weer terugkeert op je werk. Toch kan het zijn dat deze datum verschuift door een vroege bevalling of bij ziekte bijvoorbeeld. Verandert je ‘startdatum’, laat dit dan weten aan je leidinggevende en aan je team. Heb je ook al nagedacht over het aantal uren dat je blijft/gaat werken en hoe je dat gaat verdelen? Bespreek op tijd hoe jij je werkzaamheden wilt invullen en plannen na je zwangerschapsverlof. Dit kan namelijk impact hebben op de mogelijkheden bij de kinderopvang die je hebt gekozen.

Om niet ‘koud’ weer te beginnen op je eerste werkdag, kun je vragen of je een of twee weken voordat je weer begint een update kan krijgen over de werkzaamheden tijdens je afwezigheid en of er zaken zijn waarover je je moet (laten) informeren.

9. Bekijk de beschikbare kinderopvangopties

Ga je gebruik maken van kinderopvang, dan is dit waarschijnlijk het allereerste dat je wilt regelen. In de grote steden is er vaak een lange wachtlijst. Bespreek met je partner wat de opties zijn bij jullie in de buurt en of jullie willen kiezen voor kinderdagverblijf of een gastouder. Kiezen jullie voor opvang door opa en oma? Nemen jullie allebei een dag in de week voor de zorg voor jullie kind(eren)? Spreek dit goed door samen en maak afspraken, ook met de opa’s en oma’s.