Waarom schrijven met de hand nog steeds belangrijk is voor kinderen

Ken je dat gevoel nog? Dat gevoel dat je als kind had als je een nieuwe pen kreeg en in een nieuw schrift ging schrijven? Tegenwoordig zien we steeds minder van dat ‘handschriftplezier’ bij onze kinderen. Tablets en laptops hebben de rol van pen en papier op veel scholen overgenomen. Maar wist je dat schrijven met de hand eigenlijk heel belangrijk is voor de ontwikkeling van je kind? Tijd om eens stil te staan bij waarom handgeschreven letters zoveel meer zijn dan alleen een manier om te communiceren.

Ontwikkeling van de hersenen

Als kinderen woorden en zinnen schrijven met de hand, werken de linker- en de rechterhersenhelft samen en wordt hersenontwikkeling, hersenactiviteit en hersenfunctie geactiveerd. Door de druk van de pen, de beweging en richting van het schrijven worden er signaaltjes naar de hersenen gestuurd. Verschillende processen worden dan in werking gesteld: motoriek, ruimtelijk inzicht, taal, emotie en klank-teken koppeling.

Beter onthouden door te schrijven met de hand

Het is meermaals onderzocht en keer op keer bewezen: als je iets met de hand opschrijft, onthoud je het beter dan als je iets typt op een toetsenbord. Tijdens het schrijven ontstaan er meerdere verbindingen tussen de hersengebieden die betrokken zijn bij leren en onthouden. “Schrijven met de hand is een complexe taak die verschillende zintuigen en cognitieve processen activeert. Het stimuleert de hersenen om meer verbindingen te maken en meer informatie op te slaan”, aldus Audrey van der Meer, hoogleraar neurowetenschappen. Dat zorgt ervoor dat informatie beter blijft hangen dan wanneer je iets typt. Dezelfde tekst typen vereist minder hersenactiviteit, omdat typen een meer passieve en repetitieve taak.

Meer creativiteit en betere fijne motoriek

Naast het feit dat schrijven helpt bij onthouden, stimuleert het ook de creativiteit van kinderen. Door met de hand te schrijven, activeer je bepaalde hersengebieden die belangrijk zijn voor het bedenken van nieuwe ideeën. Dat is niet alleen nuttig voor lessen die te maken hebben met taal, maar ook voor vakken als tekenen en handvaardigheid. Bovendien helpt schrijven met de hand om de fijne motoriek te verbeteren. Kinderen leren nauwkeurige bewegingen maken, wat weer handig is voor allerlei andere dagelijkse taken, zoals knippen, veters strikken en tekenen.

Oefening baart kunst

Net als bij leren fietsen of piano spelen, geldt ook voor schrijven: oefening baart kunst. Zo veel mogelijk schrijven dus, of het nu met een pen is of met een potlood. Helaas besteden scholen tegenwoordig niet zo veel tijd meer aan schrijfles. Veel te weinig, zegt handschrift-expert Ilse van der Palen. Schrijfkilometers maken is belangrijk! Het zou ideaal zijn als schrijven wordt geïntegreerd in meerdere vakken. Laat kinderen bijvoorbeeld de hoofdsteden opschrijven bij topografie of sommen uitwerken bij rekenen. Zo oefenen ze het schrijven zonder dat het als een verplichting voelt. Let daarbij ook op een goede schrijfhouding.

Veelgestelde vragen over handschriftontwikkeling

1. Is schrijven met de hand nog wel nodig in een digitale wereld?

Ja! Hoewel we steeds meer typen, blijft handschrift belangrijk voor de ontwikkeling van het brein, geheugen en motorische vaardigheden.

2. Wat als mijn kind moeite heeft met schrijven?

Oefenen is de sleutel! Geef je kind extra schrijfmomenten, laat het tekenen of speel spelletjes waarbij schrijven centraal staat.

3. Vanaf welke leeftijd moet een kind goed kunnen schrijven?

De meeste kinderen beginnen in groep 3 met het leren van schrijven, maar zoals met alles bij kinderen: elke ontwikkeling verloopt anders. Geduld en oefening helpen enorm.

4. Heeft een slecht handschrift invloed op schoolprestaties?

Hoewel veel schoolwerk later getypt zal zijn, is het ontzettend belangrijk dat je kind een goed handschrift heeft. Dus ja, een onleesbaar handschrift kan ervoor zorgen dat een kind minder graag schrijft en daardoor minder oefent. Dit kan invloed hebben op andere leerprestaties.

5. Hoe kan ik mijn kind motiveren om vaker te schrijven?

Maak het leuk! Laat ze verhalen verzinnen, schrijf samen boodschappenlijstjes of stuur kaartjes naar vrienden en familie.

Wat kun jij als ouder doen?

Als scholen minder aandacht besteden aan schrijven, kun jij als ouder hier gelukkig zelf een handje bij helpen. Een paar leuke tips om samen met je kind het schrijven te stimuleren:

Maak schrijven leuk! Laat je kind een dagboek bijhouden of een eigen verhaal schrijven. Geef een mooi schrift of een speciale pen cadeau om het extra bijzonder te maken.
Schrijf samen boodschappenlijstjes. Laat je kind opschrijven wat er nodig is voor het avondeten. Een praktische en speelse manier om te oefenen!
Speel woordspelletjes. Denk aan galgje, kruiswoordraadsels of zelfgemaakte rebussen. Plezier gegarandeerd én je kind blijft ongemerkt oefenen.
Laat ze brieven of kaartjes schrijven. Een brief naar opa en oma, een kaartje voor een vriendje – schrijven krijgt zo een persoonlijke en sociale betekenis.

Schrijven blijft belangrijk

We leven in een digitale wereld, maar dat betekent niet dat we het handschrift mogen vergeten. Schrijven met de hand helpt kinderen niet alleen om beter te onthouden, maar maakt ze ook creatiever en sterker in hun fijne motoriek. Door thuis en op school bewuster met schrijven om te gaan, zorgen we ervoor dat onze kinderen deze waardevolle vaardigheid niet verliezen. Dus pak die pen en laat je kind weer lekker schrijven – wie weet wat voor mooie verhalen eruit komen!

Ieder jaar wordt er tijdens de Week van het Handschrift – de laatste week van januari – extra aandacht gevraagd voor het belang van schrijven met de hand.

Bronnen: https://scientias.nl/je-onthoudt-informatie-echt-beter-als-je-met-de-hand-schrijft/, https://www.onderwijsvanmorgen.nl/waarom-schrijven-met-de-hand-goed-is/, https://www.kidsweek.nl/nieuws/week-van-het-handschrift-schrijven-maakt-je-slimmer~7ed7c05